เรื่องเล่าจาก RSA

“มีเรื่องอยากเล่าค่ะ..”“มีเคสโดนข่มขืน เป็นผู้พิการเดินไม่ได้ไปที่โรงพยาบาล….. แต่แพทย์ส่งต่อให้ไปที่คลินิก….”“เศร้าจัง….”ในวันที่กฎหมายทำแท้งได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้ว เราได้รับแจ้งจากโรงพยาบาลรัฐแห่งหนึ่งในจังหวัดภาคเหนือ ว่ามีหญิงอายุ 35 ปี ถูกข่มขืนและตั้งครรภ์ได้ 7 สัปดาห์โดยผู้เป็นแม่ได้อุ้มพามา ที่น่าเห็นใจคือ หญิงนั้นมีความพิการด้านสติปัญญาและกาย เดินไม่ได้ต้องใช้วีลแชร์ ซึ่งกรณีนี้เข้าข่ายกฎหมายทำแท้งมาตรา 305 (3) อย่างชัดเจน คือตั้งครรภ์เนื่องจากมีการกระทำความผิดเกี่ยวกับเพศ ซึ่งภายใต้กฎหมายใหม่นี้ ไม่ต้องมีการแจ้งความ และแม่ผู้พามารับการรักษาที่โรงพยาบาลยืนยันเหตุแห่งการตั้งครรภ์ปัจจุบันการยุติการตั้งครรภ์ในโรงพยาบาลรัฐ สามารถเบิกจาก สปสช. หรือ...

เรื่องเล่าจากหมอให้บริการยุติการตั้งครรภ์ (ตอนที่ 2) ความเดิมตอนที่แล้ว https://rsathai.org/contents/16114 ตอบประเด็นสั้นๆ หมอเชื่อเรื่องบาปบุญและกรรม หมอเป็นคนขี้กลัว กลัวทำผิด กลัวรักษาคนไข้แล้วไม่หาย กลัวๆๆๆ หมอกลัวผี หมอรู้ว่า การยุติการตั้งครรภ์ เป็นการแก้ไขปัญหาที่ปลายเหตุ หมอพยายามหาทางแก้ที่ต้นเหตุด้วย ...แต่หญิงที่ท้องไม่พร้อมอยู่ตรงหน้า ถ้าการยุติการตั้งครรภ์ถูกต้องตามหลักการทางการแพทย์ หมอจะไม่ทำได้อย่างไร ปัจจุบันการยุติการตั้งครรภ์ในหัวข้อ “ไม่พร้อม” สามารถทำได้ถูกต้องตามกฎหมาย เมื่อตั้งครรภ์โดยไม่พร้อม โปรดทำตามขึ้นตอนนี้ โทรติดต่อ...

ตอน การคุมกำเนิดไม่ใช่เรื่องของผู้ชาย แต่เป็นเรื่องของผู้หญิงชัด ๆ อ่านหัวข้อเรื่องแล้วเหมือนเป็นการปัดความรับผิดชอบให้ฝ่ายคุณผู้หญิงทุกคนนะครับ แต่ลองอ่านบทสนทนาด้านล่างนี้ก่อนครับ (ขอตัดบทมาตรงที่สำคัญเลยนะครับ)หมอ : ไม่ทราบครั้งนี้ทำไมถึงท้องครับหญิงตั้งครรภ์ไม่พร้อม : บอกให้ผู้ชายใส่ถุงยางค่ะ แต่ผู้ชายเค้าไม่ใส่หมอ : แล้วไม่กลัวท้องหรอครับหญิงตั้งครรภ์ไม่พร้อม : เค้าบอกเค้าคุมเองได้ หมอให้บริการยุติการตั้งครรภ์กับผู้หญิงที่ท้องไม่พร้อม ทุกช่วงอายุ ที่ได้รับการประเมินและเข้าเกณฑ์ของกฎหมายและแพทยสภา สัปดาห์ละ 6 คน ตามกำลังความสามารถของทีมงาน และโรงพยาบาล หมอถามคนไข้ทุกคน ว่าสาเหตุการท้องไม่พร้อมในครั้งนี้เกิดจากอะไร...

“เลี้ยงลูกมันไม่ง่ายเหมือนเล่นตุ๊กตา” คำพูดของแพทย์หญิงท่านหนึ่งที่ได้สัมผัสใกล้ชิดผู้หญิงที่ท้องไม่พร้อม เธอเข้าใจ เคารพการตัดสินใจ และให้บริการที่ปลอดภัยทำให้ผู้หญิงไม่บาดเจ็บหรือตายจากการทำแท้งเถื่อน แต่กลับถูกตั้งข้อกล่าวหาเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2561 ฐานทำให้แท้งและมีการออกหมายจับและสอบสวนผู้หญิงที่มารับบริการด้วย…นับจากตรงนั้น ถือเป็นจุดเริ่มต้นของกระบวนการขับเคลื่อนเพื่อแก้กฎหมายทำแท้งที่เก่าแก่และใช้มานานมากกว่า 60 ปี เพราะการยุติการตั้งครรภ์ไม่ใช่อาชญากรรม แต่คือหนึ่งในบริการสุขภาพ ที่แพทย์ควรให้บริการกับผู้หญิงที่ประสบปัญหาได้อย่างมีศักดิ์ศรี.. “ในบางประเทศ การแก้กฎหมายเป็นไปได้เมื่อมีแพทย์ถูกจับ ถ้าหมอจะต้องเป็นคนคนนั้น หมอก็ยินดี”เริ่มจากเครือข่ายท้องไม่พร้อม และเครือข่ายอาสา RSA ยื่นคำร้องต่อสำนักผู้ตรวจการแผ่นดินในวันสตรีสากลที่ 8 มีนาคม ผ่านไปสองเดือนได้รับคำตอบว่าไม่มีปัญหาเกี่ยวกับความชอบด้วยรัฐธรรมนูญ จึงได้ยื่นเรื่องต่อศาลรัฐธรรมนูญโดยตรง...

ถึงเวลาแล้วที่ทุกคนควรจะเข้าใจว่า ผู้หญิงสามารถรับบริการทำแท้งได้โดยไม่ถือเป็นความผิดบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขที่เคารพรัก วินาทีที่คุณปฏิเสธคนไข้ท้องไม่พร้อมโดยไม่แนะนำอะไร นอกจากให้เธอไปฝากครรภ์ เธอจะไม่พึ่งระบบที่ปลอดภัยอีกต่อไป แต่เธอจะไปเสาะหาที่ทำแท้งเถื่อนแทน และอีกไม่กี่วันเธอก็จะกลับมาหาคุณอยู่ดี ด้วยภาวะแทรกซ้อนจากการไปทำแท้งเถื่อน “วินาทีที่หญิงติดเชื้อมาโรงพยาบาล แล้วคุณสงสัยว่าจากการทำแท้ง หญิงคนนั้นจะไม่ใช่คนดีอีกต่อไป แต่เธอจะกลายเป็นอาชญากร" ที่คุณพร้อมจะลดทอนคุณค่าความเป็นมนุษย์ด้วยสายตาและคำพูด "ถ้าคุณผลักไสเธอออกจากระบบบริการสุขภาพ..ประตูทำแท้งเถื่อนจะเปิดรับเธอทันที" เรื่องทำแท้ง เราควรเดินออกมาจากวังวนของทัศนคติได้แล้ว หากพูดกันแต่เรื่องความเชื่อ ความผิดบาป การช่วยเหลือหญิงท้องไม่พร้อมจะไปไม่ถึงไหน และไม่มีทางที่จะเป็นบริการสุขภาพได้ เราอยู่ในสังคมที่หลากหลายความคิด และเคารพความต่าง แต่เราลืมให้ค่าของสิทธิหญิงท้องไม่พร้อมไหม ? เพราะอะไรเราถึงไม่พูดถึงข้อกฎหมาย ทั้งประมวลกฎหมายอาญามาตรา 301-305 และข้อบังคับแพทยสภาว่าการยุติการตั้งครรภ์ทางการแพทย์ ความเชื่อความรู้สึกของคนทำงานจะใหญ่กว่าข้อกฎหมายที่บังคับใช้ไม่ได้ ทุกวันนี้ หากมีผู้หญิงที่ทำแท้งมารักษาที่โรงพยาบาล จะมีการบันทึกในประวัติการรักษาว่า...

หญิงท้องไม่พร้อมที่มารับการปรึกษา ณ โรงพยาบาล น้อยมากที่จะมากับสามี วันที่ทุกข์ประดังหน้าเข้ามา ก็ไม่กล้าร่วมเผชิญ ผู้ที่บอกจะร่วมทุกข์ ร่วมสุข ในวันที่ความรักหอมหวาน กลับหนีหาย ในวันที่รักจืดจาง หรือจริง ๆ แล้ว เขารักเพียงตัวเอง รักในความสุขที่เขาได้รับเพียงเท่านั้น หาก ร่วมรัก แต่ ไม่ร่วมรับผิดชอบ ก็คงไม่จำเป็นที่จะต้องมีคน ๆ นั้นไว้ในชีวิตอีกต่อไปในบางรายที่ผู้ชายมาด้วย มักก้มหน้าก้มตา ไม่พูดไม่จา บ้างมาส่งแล้วจากไป รอฟังคำตอบที่บ้าน บ้างรออยู่ที่ไหนสักที่ของโรงพยาบาล หนักหนาไปกว่านั้นคือ ไปจัดการปัญหามาให้เสร็จเรียบร้อยนะ ท้องเอง ก็จัดการเอาเอง...

นักสังคมสงเคราะห์ RSA ได้รับการประสานจากสายด่วน 1663 ว่ามีหญิงตั้งครรภ์ไม่พร้อมในจังหวัด อายุครรภ์ก็ราว 20 สัปดาห์ ไม่เคยฝากครรภ์ ไม่ต้องการเปิดเผยการตั้งครรภ์ให้ครอบครัวและสังคมทราบ จึงโทรนัดให้มาอัลตร้าซาวด์ที่โรงพยาบาล และให้การปรึกษาทางเลือก เพื่อส่งต่อเครือข่าย RSA ได้อย่างเหมาะสมกับอายุครรภ์ของผู้ป่วย  29 สัปดาห์ 4 วัน นั่นคืออายุครรภ์ในวันที่มาตรวจ ทางเลือกจึงมีแค่ท้องต่อ เพราะไม่สามารถที่จะยุติการตั้งครรภ์ได้แล้ว จึงต้องประเมินศักยภาพว่าจะเลี้ยงดูลูกได้ไหม ประเมินสภาพครอบครัว เศรษฐกิจและสังคม...

ท้องไม่พร้อมในสถานการณ์ โควิดระบาด มีความยากลำบากอย่างไร ? แล้วเพราะอะไร... เราจึงต้องป้องกัน? นักสังคมสงเคราะห์อาสา RSA มีเรื่องเล่ามาแบ่งปัน “จันทร์เจ้า” นามสมมติ ถูกสามีทำร้ายร่างกายเธอเป็นประจำ เค้าติดการพนัน ไม่เคยเหลียวแลภาระในครอบครัว ลูกชายวัย 7 ขวบ ซึมซับพฤติกรรมรุนแรงจากพ่อไปเรื่อยๆ จันทร์เจ้าเจ็บปวดทั้งร่างกายและจิตใจจนป่วยเป็นโรคซึมเศร้า จึงตัดสินใจแยกทางได้ปีกว่าแล้ว ในวันหนึ่ง..สามีก็กลับมาหาเธอในวันที่เลิกกินยาคุมกำเนิดไปแล้ว แล้วจากไปโดยทิ้งปัญหาไว้ หลังจากพบว่าตั้งครรภ์ ก็ส่งผลให้โรคซึมเศร้าของเธอรุนแรงขึ้น จันทร์เจ้าคิดสั้น ไม่อยากมีชีวิตอยู่...

ตอน ความไม่พร้อม ในหนึ่งวัน มีผู้หญิงที่รู้ว่าตนเองท้องแบบ "ไม่พร้อม" หลายคนในประเทศไทย คุณผู้อ่านทราบไหมว่า "ไม่พร้อม" คืออะไร ผมเชื่อว่าหลายคนยังโลกสวยคิดว่า "ไม่พร้อม" ไม่มีจริงในโลก หลายคนรู้ว่า "ไม่พร้อม" มีจริง แต่ก็ไม่โอเคกับทางออกด้วยการยุติการตั้งครรภ์ เพราะคิดว่า มีทางออกอื่นที่ดีกว่านี้ ท้องแบบ "ไม่พร้อม" เป็นคำกว้าง ๆ ครับ เป็นคำพูดที่กว้างจริง ๆ กว้างมวาก!!!...

คุณคิดว่าเสียงของหญิงตั้งครรภ์ไม่พร้อมที่เรียกร้องสิทธิในเนื้อตัวและร่างกายของตัวเอง แตกต่างจากการเรียกร้องสิทธิอื่นๆ ในการมีชีวิตไหม  เราอาจเห็นการเรียกร้องสิทธิมากมายจากการถูกลดทอนการมีศักดิ์ศรีในการดำรงตน เรียกร้องสิทธิจากการถูกเลือกปฏิบัติจากสังคมที่เหลื่อมล้ำนี้ คุณคิดว่า .... หากหญิงท้องไม่พร้อมออกมาเรียกร้องสิทธิตรงนี้ จะเป็นอย่างไรคุณคิดว่า ....... เสียงของพวกเธอจะดังสักแค่ไหน หากสังคมยังมองเห็นเป็นเรื่องผิดบาป มากกว่าเรื่องสิทธิของผู้หญิง คุณเองจะก่นด่า หรือ เห็นใจที่พวกเธอเข้าไม่ถึงสิทธิ ไม่มีทางเลือกในการใช้ชีวิต เพราะเราต่างทำให้เรื่องของการยุติการตั้งครรภ์เป็นเรื่องผิดบาป เป็นเรื่องน่ากลัว น่าอายในสังคม เพราะเราต่างไม่ได้มองว่าพวกเธอคือผู้ที่ประสบปัญหา บุคลากรทางการแพทย์เอง ก็ไม่ได้มองว่าพวกเธอคือคนไข้ที่ต้องดูแล รักษาให้สามารถมีชีวิตที่ดีต่อไปได้ พวกเธอจะเป็นคนไข้ก็ต่อเมื่อ ไปทำแท้งเถื่อนตกเลือดมาโรงพยาบาลแล้วเท่านั้นน่ะหรือ ? การปฏิบัติต่อพวกเธอเช่นนี้ จะทำให้เสียงของผู้หญิงเบาลง...