เรื่องเล่า

เมื่อวันพุธที่ 5 เมษายน 2560 ที่ผ่านมาในจังหวัดขอนแก่น ได้มีแพทย์ พยาบาล เภสัชกรและเจ้าหน้าที่สาธารณสุข มารวมตัวกันเพื่อประชุมเรื่อง”การช่วยเหลือส่งต่อการตั้งครรภ์ไม่พร้อม เพื่อความปลอดภัยของวัยรุ่น” ลุงหมอก็ได้เข้าร่วมประชุมและแลกเปลี่ยนประสบการณ์ ทั้งการยุติการตั้งครรภ์ด้วยยาและเครื่องมือ ลุงหมอเล่าให้ผู้ร่วมประชุมฟังว่าปัจจุบันนี้มีเครือข่ายแพทย์ พยาบาล และ สหวิชาชีพ ร่วมมือกันอาสาเพื่อรับ-ส่งต่อการยุติการตั้งครรภ์ที่ปลอดภัย ที่ส่งต่อจากสายปรึกษาท้องไม่พร้อม 1663 เครือข่ายนี้ เรียกกันว่า “อาสา RSA” ที่ประชุมนี้ได้ทำข้อตกลงแนวทางส่งต่อท้องไม่พร้อมในจังหวัดขอนแก่น...

พร (ชื่อสมมุติ) อายุแค่ 30 ปีแต่มีลูกมาแล้ว 5 คน คนโตอายุ 15 ปี พรเริ่มมีคู่ตั้งแต่ยังเด็กชีวิตจึงไม่ราบรื่นเลยเพราะว่าในที่สุดก็เลิกรากับสามีคนแรกไป ลูกๆ ทั้งหมดพรดูแลเองโดยมีแม่ตัวเองช่วย ต่อมาได้อยู่กินกับสามีคนปัจจุบัน จนมีลูกด้วยกันตอนนี้อายุได้ 7 เดือน ยังกินนมแม่อยู่ ตอนคลอดลูกคนเล็กหมอถามเรื่องการทำหมัน แต่สุดท้ายพรก็ไม่ได้ทำเพราะกลัวเจ็บ ทำงานหนักไม่ได้ พรพบว่าตัวเองตั้งท้องได้ 8 สัปดาห์แล้ว...

ถึงเวลาแล้วที่ทุกคนควรจะเข้าใจว่า ผู้หญิงสามารถรับบริการทำแท้งได้โดยไม่ถือเป็นความผิดบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขที่เคารพรัก วินาทีที่คุณปฏิเสธคนไข้ท้องไม่พร้อมโดยไม่แนะนำอะไร นอกจากให้เธอไปฝากครรภ์ เธอจะไม่พึ่งระบบที่ปลอดภัยอีกต่อไป แต่เธอจะไปเสาะหาที่ทำแท้งเถื่อนแทน และอีกไม่กี่วันเธอก็จะกลับมาหาคุณอยู่ดี ด้วยภาวะแทรกซ้อนจากการไปทำแท้งเถื่อน “วินาทีที่หญิงติดเชื้อมาโรงพยาบาล แล้วคุณสงสัยว่าจากการทำแท้ง หญิงคนนั้นจะไม่ใช่คนดีอีกต่อไป แต่เธอจะกลายเป็นอาชญากร" ที่คุณพร้อมจะลดทอนคุณค่าความเป็นมนุษย์ด้วยสายตาและคำพูด "ถ้าคุณผลักไสเธอออกจากระบบบริการสุขภาพ..ประตูทำแท้งเถื่อนจะเปิดรับเธอทันที" เรื่องทำแท้ง เราควรเดินออกมาจากวังวนของทัศนคติได้แล้ว หากพูดกันแต่เรื่องความเชื่อ ความผิดบาป การช่วยเหลือหญิงท้องไม่พร้อมจะไปไม่ถึงไหน และไม่มีทางที่จะเป็นบริการสุขภาพได้ เราอยู่ในสังคมที่หลากหลายความคิด และเคารพความต่าง แต่เราลืมให้ค่าของสิทธิหญิงท้องไม่พร้อมไหม ? เพราะอะไรเราถึงไม่พูดถึงข้อกฎหมาย ทั้งประมวลกฎหมายอาญามาตรา 301-305 และข้อบังคับแพทยสภาว่าการยุติการตั้งครรภ์ทางการแพทย์ ความเชื่อความรู้สึกของคนทำงานจะใหญ่กว่าข้อกฎหมายที่บังคับใช้ไม่ได้ ทุกวันนี้ หากมีผู้หญิงที่ทำแท้งมารักษาที่โรงพยาบาล จะมีการบันทึกในประวัติการรักษาว่า...

๒๐ ม.ค. ๖๔ เนื่องจากขณะนี้กำลังมีการพิจารณาแก้ไขกฎหมายเกี่ยวกับการทำแท้งเพื่อให้เกิดความปลอดภัยต่อหญิงที่ท้องไม่พร้อม ผมขอเผยแพร่บทความที่เขียนขึ้นจากประสบการณ์ในการเป็นสูติแพทย์เพื่อให้ทุกคนได้เข้าใจและเห็นใจหญิงที่มีความทุกข์จากการตั้งครรภ์ไม่พร้อมทุกคน 60. Humanized health care (การดูแลคนไข้ด้วยหัวใจบนพื้นฐานความรู้)โดย นพ.พิษณุ ขันติพงษ์วันก่อนผมมีโอกาสเป็นวิทยากรในการอบรมปฏิบัติการ แพทย์และพยาบาลเรื่อง "การดูแลวัยรุ่นและสตรีท้องไม่พร้อมเพื่อป้องกันการแท้งที่ไม่ปลอดภัย" จัดโดย มูลนิธิเพื่อสุขภาพและสิทธิอนามัยเจริญพันธุ์ของสตรี(แห่งประเทศไทย)ร่วมกับ ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย ในหัวข้อ"จริยธรรมวิชาชีพ กับการแท้งที่ปลอดภัย"ผมต้องขอชื่นชม ศ.เกียรติคุณ นพ.กำแหง จาตุรจินดา ผู้ก่อตั้งและประธานมูลนิธิฯ ที่พยายามสร้างความเข้าใจให้คนในสังคมไทยทราบข้อเท็จจริง และยอมรับความเป็นจริงเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในบ้านเราเป็นเวลานานกว่าสิบปีแล้ว...

ผู้คนในสังคมมักมองว่า “ท้องไม่พร้อม” ไม่น่าจะเกิดขึ้นได้ เหตุใดจึงไม่รู้จักคุมกำเนิด เพราะคุมไม่ยาก น่าจะมุ่งเน้นที่การป้องกันเมื่อมีเพศสัมพันธ์กันมากกว่า ส่วนการแก้ที่ปลายเหตุด้วยการทำแท้งไม่น่าจะสนับสนุน แต่เรื่องนี้ก็เป็นเหมือนเหรียญ 2 ด้าน เพราะการที่ผู้หญิงทำแท้งไม่ได้ เลี้ยงลูกก็ไม่ได้ แล้วทิ้งลูกที่เกิดมาก็มีอยู่ในสังคมตลอด เธอและคู่คิดและทำเช่นนั้น มีเหตุผลมาจากอะไร การไม่ป้องกันหรือป้องกันได้ไม่ดีนั้นมีเหตุจากอะไร? วันที่ 15 พ.ย. เครือข่ายแพทย์อาสา RSA แจ้งมาว่า พบศพทารกในกล่องหน้าบ้านเช่าที่ จ.นครราชสีมา มีจดหมายแนบในกล่อง...

มีผู้หญิงอีกมากมายที่ยังไม่รู้ หรือไม่แน่ใจว่าวันไหนบ้างที่เธอมีเพศสัมพันธ์แล้วจะเกิดท้องขึ้นมาได้ ถ้าเธอยังไม่พร้อมที่จะท้องและยังไม่มีความสามารถที่จะเลี้ยงทารกที่เกิดมาได้ ลุงหมอคงต้องอธิบายสักหน่อยให้สาวๆ ที่สงสัยอยากรู้ จะได้ระมัดระวังตัวไว้นะครับ ยกตัวอย่างคำถามที่ได้ถามมา คำถาม : หนูเริ่มเป็นประจำเดือนวันที่ 18 แล้ววันที่ 1 มีเซ็กส์ แล้วหลั่งข้างใน แต่ประจำเดือนมาอยู่ค่ะ แต่มานิดเดียว แบบนี้จะตั้งครรภ์ไหมคะคำตอบ: มีโอกาสสูงมากครับที่จะท้อง เพราะไปมีอะไรกันในวันที่น่าจะเป็นช่วงวันไข่ตกเป๊ะ! และยังมีเลือดออกมานิดเดียวในวันที่จะเป็นประจำเดือนอีกซึ่งก็อาจเป็นเลือดล้างหน้าก็ได้ จะยิ่งย้ำว่าน่าจะท้อง! ขอให้ไปตรวจปัสสาวะหลังเลือดออก (ที่คิดว่าเป็นประจำเดือน) 7 วันว่าจะท้องไหม ลุงหมอขออธิบายวันที่จะเสี่ยงท้องอย่างนี้นะครับประจำเดือนในแต่ละเดือนของผู้หญิง มีทั้งมาตรง ใกล้เคียงกับครั้งก่อน...

“อ้อมครับ พี่จะไปสิชล เธออยู่ชะอวดมั้ย พี่จะแวะกินข้าวที่นั่น” ผมส่งข้อความหาเจ้าถิ่น ผมเดินทางผ่านปากทางเข้าชะอวดมานานนับได้เกิน ๒๐ ปี ไม่ผ่านทางด้านทิศตะวันตกทางถนนสายหลักของภาคใต้ ก็ผ่านทางทิศตะวันออกเส้นที่เข้าทางบ่อล้อ สายนครศรีฯ-หัวไทร ชะอวดเหมือนเมืองที่ถูกทิ้ง เพราะหากจะไปชะอวด มันต้องมีเหตุผล หรือมีจุดประสงค์ เราจึงจะตัดสินใจเลี้ยวรถเข้าไป วันนี้เป็นวันดี วันที่ผมต้องเดินทางไปสิชลคนเดียว เวลาเป็นของผม ดังนั้น ชะอวดจึงเป็นหมุดหมายระหว่างทางสักที “นู๋อยู่ตรังค่ะพี่” เออ อันนี้อ้อมตัวจริง “นู๋” แบบนี้...

ตอน การคุมกำเนิดไม่ใช่เรื่องของผู้ชาย แต่เป็นเรื่องของผู้หญิงชัด ๆ อ่านหัวข้อเรื่องแล้วเหมือนเป็นการปัดความรับผิดชอบให้ฝ่ายคุณผู้หญิงทุกคนนะครับ แต่ลองอ่านบทสนทนาด้านล่างนี้ก่อนครับ (ขอตัดบทมาตรงที่สำคัญเลยนะครับ)หมอ : ไม่ทราบครั้งนี้ทำไมถึงท้องครับหญิงตั้งครรภ์ไม่พร้อม : บอกให้ผู้ชายใส่ถุงยางค่ะ แต่ผู้ชายเค้าไม่ใส่หมอ : แล้วไม่กลัวท้องหรอครับหญิงตั้งครรภ์ไม่พร้อม : เค้าบอกเค้าคุมเองได้ หมอให้บริการยุติการตั้งครรภ์กับผู้หญิงที่ท้องไม่พร้อม ทุกช่วงอายุ ที่ได้รับการประเมินและเข้าเกณฑ์ของกฎหมายและแพทยสภา สัปดาห์ละ 6 คน ตามกำลังความสามารถของทีมงาน และโรงพยาบาล หมอถามคนไข้ทุกคน ว่าสาเหตุการท้องไม่พร้อมในครั้งนี้เกิดจากอะไร...

ประเทศไทยยังมีเรื่องที่สะเทือนใจต่อเนื่องกับผู้หญิงทำแท้งที่ลงเอยด้วยการพาดหัวข่าวที่สะท้อนถึงปัญหาเรื่องความไม่เข้าใจหลาย ๆ อย่างของผู้ประสบปัญหาและสื่อ ดูได้จากข่าวเหล่านี้   28 ม.ค. 2564 “พบศพทารกคาดอายุครรภ์ 6 เดือนพันด้วยโสร่งนำมาทิ้งบ่อขยะจังหวัดกระบี่” 24 เม.ย. 2564 “จับสาววัย 30 ทิ้งศพทารกอายุครรภ์ 7 เดือนในห้องน้ำหญิง สนามบินดอนเมือง” 26 เม.ย. 2564 “พบศพทารกอายุครรภ์ 4-5 เดือน ยัดทิ้งชักโครกห้องน้ำวัดดัง...