เรื่องเล่า

วันนี้ ลุงหมอมีเรื่องการตั้งครรภ์ไม่พร้อมของหลายๆ กรณีมาเล่าสู่กันฟัง ระหว่างอ่านไป ลุงหมอขอตั้งคำถามว่า เราจะป้องกันท้องหลังมีเพศสัมพันธ์ได้ไหม และ จะรู้ว่าท้องเร็วกว่านี้และปรึกษาเร็วกว่านี้ได้ไหม หลานๆ น่าจะรู้และควรจะรู้นะครับ รายแรกเป็นวัยรุ่น มีคุณแม่ คุณยายมาปรึกษาที่คลินิกวัยรุ่นของโรงพยาบาลรัฐแห่งหนึ่ง เป็นเรื่องน่าเศร้าที่เธอตั้งครรภ์กับอาที่เป็นน้องชายพ่อ และผู้ใหญ่ต้องการให้เธอได้เรียนต่อ ผลการตรวจอัลตร้าซาวด์พบว่าเธอตั้งครรภ์ 21สัปดาห์ ความต้องการของวัยรุ่นคนนี้คือ เธอรักลูกไม่ต้องการยุติการตั้งครรภ์ บรรยากาศที่เกิดขึ้นในคลินิกวัยรุ่นในวันนั้นคือ ทั้งผู้หญิงสามคน-สามรุ่นร้องไห้เสียใจ ที่โรงพยาบาลรัฐอีกแห่ง มีวัยรุ่นมีอายุเพียง 14 ปี ท้องกับเด็กชายอายุน้อยกว่า 2...

บาปไหม แน่ไหม กับความรู้สึกว่าผู้หญิงมีปัญหา เป็นหน้าที่จะต้องช่วย ช่วงต้นเดือนกันยายน 2563 ลุงหมอได้ไปเยี่ยมดูงานการดูแลหญิงตั้งครรภ์ในวัยรุ่นที่โรงพยาบาลชุมชนขนาด 60 เตียงแห่งหนึ่งในจังหวัดเลย ซึ่งอยู่ท่ามกลางภูเขา โดยร่วมไปกับทีมงานกรมอนามัย เครือข่ายอาสาRSA พยาบาลจากโรงพยาบาลหลายแห่งในภาคอิสาน ที่น่าสนใจมากอยู่ที่โรงพยาบาลแห่งนี้จัดให้มีบริการยุติการตั้งครรภ์ ซึ่งเป็นเรื่องยากที่จะเกิดขึ้นได้ อยากจะขอเล่าว่า คุณหมอ คุณพยาบาล คิดอย่างไรจึงเต็มใจให้บริการผู้อำนวยการโรงพยาบาลในวัย 57 ปี ท่านกล่าวต้อนรับพวกเราด้วยสีหน้ายิ้มแย้มเต็มไปด้วยความกระตือรือร้น "รู้สึกดีใจจริงๆ เราไม่ได้ทำอะไรใหม่ คิดว่าการมีเครือข่ายเป็นความภาคภูมิใจ...

RSA เราคือแพทย์ 157 คนและสหวิชาชีพ 614 คน จาก 70 จังหวัดที่ให้บริการยุติการตั้งครรภ์ตามหลักวิชาการ ได้รับการแต่งตั้งและสนับสนุนจากกระทรวงสาธารณสุข เรามีองค์ความรู้และมีประสบการณ์ให้บริการยุติการตั้งครรภ์มากที่สุดในประเทศไทย เราไม่ได้อยู่บนหอคอยงาช้างแต่ได้สัมผัสชีวิตผู้หญิงที่ท้องไม่พร้อม เราจึงอยากเห็นประเทศไทยพัฒนากฎหมายที่สอดคล้องกับวิชาการและความเป็นจริงที่ไม่ใช่จากความเชื่อส่วนบุคคล ความจริงเรื่องแท้ง#1ผู้หญิงบาดเจ็บและตายจากทำแท้งไม่ปลอดภัยในแต่ละปีสูงกว่าจำนวนผู้ติดเชื้อโควิด 3 เท่า ประเทศไทยมีปัญหาการบาดเจ็บและตายของผู้หญิงไทยที่มีถึงปีละกว่า 3 หมื่นราย ค่อยๆ ลดลงเหลือ 20,000 หมื่นรายในปี 2562 จากความร่วมมือของเครือข่ายการส่งต่อยุติการตั้งครรภ์ที่ปลอดภัย แม้จำนวนผู้หญิงที่บาดเจ็บและตายจะลดลงไป...

สถานการณ์โควิด-19 ในประเทศไทย อาจเป็นของขวัญสำหรับคนที่ไม่ต้องทำงาน พักการงาน ได้อยู่บ้านกับครอบครัวยาวนานหลายเดือน ก็ไม่เดือดร้อนด้านการเงิน คนที่ต้อง Work from Home อาจจะเครียด แต่ก็ยังได้รับเงินเดือน มีกินมีใช้ แต่สำหรับคนอีกกลุ่มหนึ่งของประเทศไทย โควิดไม่สามารถเป็นของขวัญให้กับชีวิตพวกเขาได้ เพราะ... ถูกพักงานแบบไม่มีค่าจ้างถูกไล่ออกจากงาน ตกงาน ไปหางานใหม่ก็ไม่มีใครจ้างไม่มีรายได้เข้ามา ในขณะที่ยังต้องกินต้องใช้ชีวิตผ่านไปแต่ละวันอย่างยากลำบากไม่มีทางออก ไม่มีวิธีการจัดการกับความเครียด ไม่มีใครใกล้ตัวให้เอ่ยปากขอความช่วยเหลือ สุดท้าย เครียด ซึมเศร้า ฆ่าตัวตาย  คนกลุ่มนี้ไม่ได้ยอมแพ้ ไม่ได้อ่อนแอ ไม่ได้ไม่สู้ จะให้เขาไปสู้กับอะไร ในเมื่อสภาพเศรษฐกิจ...

วันนี้ขับรถออกจากบ้านเพื่อไปกินอาหารมื้อเช้าตามปกติ และในช่วงวันอาทิตย์เช้าๆ แบบนี้ ได้เปิดเพลงฟังจากสถานีวิทยุที่คุ้นเคย สถานีนี้จะเปิดเพลงฝรั่งเก่าๆ สมัยที่ผมเป็นหนุ่ม ยาวตลอดไปจนถึงเที่ยง ฟังแล้วฟินเสียทุกทีไม่มีโฆษณาคั่น “Pretty boy” เพลงฝรั่งของสองสาว M2M เปิดมาพาให้หัวใจชุ่มชื่น ปกติผมไม่ได้คลั่งไคล้เพลงสากลไปมากมายนักหรอก ผมน่ะ สายพี่ป้อมพี่โต๊ะ ไมโคร นูโว ต่างหาก แต่ที่มาติดใจเพลงนี้ก็เพราะช่วงหนึ่งของชีวิตคนเป็นพ่อ คือการที่ต้องกระเตงลูกพาดบ่าแล้วกล่อมให้มันนอน ผมจำได้ว่า เมื่อตอนที่พี่แป้งอยู่ในมดลูกแม่มันนั้น ผมแทบจะคุยเล่นกับลูกอยู่ทุกคืน ลูบพุงเมียไป คุยกับลูกสาวไป...

ข่าวหน้าหนึ่ง จากหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ ฉบับวันที่ 23 และ 27 สิงหาคม 2559 ที่อำเภอปราสาท จ.สุรินทร์ พบเด็กแฝดดับปริศนา โดยแม่วัย 22 ปี เบ่งลูกในห้องน้ำ แล้วอ้างว่าคลอดจนตาย ญาติพบจึงช่วยพาส่งโรงพยาบาล ส่วนแม่เสียเลือดมากจนหมดสติ ต่อมาตำรวจสอบสวนแม่สารภาพว่าลงมือฆ่าลูกแฝดทั้งสองคน โดยที่เธอมีสามีและลูกสองคนแล้วเลิกกัน พอมีแฟนใหม่ก็ท้อง แฟนไม่รับผิดชอบ เลยไม่ได้ไปฝากครรภ์ เพราะเธอไม่มีงานทำหลังคลอดเกรงว่าจะเป็นภาระเลี้ยงดูไม่ไหว จึงตัดสินใจแบบนี้ ลุงหมอคิดว่า...

ผู้หญิงที่ประสบปัญหาท้องไม่พร้อมส่วนใหญ่จมอยู่กับความทุกข์ ความรู้สึกเสียใจ อับอาย ไร้คุณค่า สูญเสียความเชื่อมั่นและขวัญกำลังใจ ภาวะอย่างนี้การใช้สติปัญญาและสมาธิในการไตร่ตรองถึงสถานการณ์ปัญหา และใคร่ครวญเพื่อตัดสินใจแก้ปัญหาเป็นสิ่งที่ทำได้ยาก วันที่ 26 ธันวาคม 2559 มีข่าวจากเครือข่ายอาสา RSA เพื่อส่งต่อยุติการตั้งครรภ์ที่อีสานแจ้งมาว่า มีคนไข้เสียเงิน 6,000 บาท ไปทำแท้งเถื่อนด้วยการฉีดน้ำยาเข้าในช่องคลอด แต่ไม่สำเร็จ มีเลือดออกเล็กน้อยอยู่ 3 วัน เธอรอดูอีก 3 สัปดาห์ก็ไม่แท้ง...

“ในฐานะคนให้บริการ..คิดว่าเราต่างเกิดมาเยียวยากันและกัน หากทำงานด้วยหน้าที่และหัวใจ เราจะพบกับความสุขเล็กๆในจิตใจได้ สิ่งเหล่านี้จะทำให้เรามีพลังที่จะส่งต่อให้กับใครได้อีกหลายคน” ทิพย์ (นามสมมติ) แม่ลูกสาม ทุกคนอยู่ในวัยเรียน ทิพย์ต้องหาเลี้ยงครอบครัวคนเดียว ลูกคนโตน้องสาวช่วยส่งเสียเลี้ยงดูด้วย ทำอาชีพรับจ้างตัดยางรายได้พอมีพอกินไปวันต่อวัน พ่อของลูกออกไปทำงานต่างจังหวัดได้ไม่นานก็กลับมาบอกทิพย์ว่ามีภรรยาใหม่และจะไม่ส่งเงินมาแล้ว ทิพย์ต้องแบกภาระครอบครัวพร้อมๆ กับการรักษาบาดแผลในใจ เมื่อแยกทางกัน...ทิพย์จึงไม่ได้กินยาคุมกำเนิด ระหว่างนั้นสามีกลับมาหาลูกเดือนละครั้ง ทิพย์จึงตั้งครรภ์ ในภาวะที่ถูกสามีทอดทิ้งไปมีหญิงอื่น เมื่อรับรู้ว่าทิพย์ตั้งครรภ์ สามีผู้ร่วมสร้างปัญหากลับไม่แยแส บอกเพียงว่าให้ไปเอาออก แล้วจากไปอยู่กับภรรยาใหม่ ทิพย์จึงเป็นคนที่เผชิญปัญหานี้แต่เพียงผู้เดียว ทิพย์คิดว่า หากตั้งครรภ์จะไปรับจ้างเขาตัดยางได้อย่างไร ลูกๆ จะเอาอะไรกิน...

ประเทศไทยยังมีเรื่องที่สะเทือนใจต่อเนื่องกับผู้หญิงทำแท้งที่ลงเอยด้วยการพาดหัวข่าวที่สะท้อนถึงปัญหาเรื่องความไม่เข้าใจหลาย ๆ อย่างของผู้ประสบปัญหาและสื่อ ดูได้จากข่าวเหล่านี้   28 ม.ค. 2564 “พบศพทารกคาดอายุครรภ์ 6 เดือนพันด้วยโสร่งนำมาทิ้งบ่อขยะจังหวัดกระบี่” 24 เม.ย. 2564 “จับสาววัย 30 ทิ้งศพทารกอายุครรภ์ 7 เดือนในห้องน้ำหญิง สนามบินดอนเมือง” 26 เม.ย. 2564 “พบศพทารกอายุครรภ์ 4-5 เดือน ยัดทิ้งชักโครกห้องน้ำวัดดัง...

เมื่อเดือนธันวามี่ผ่านมานี้เอง ลุงหมอได้ข่าวจากคลินิกวัยรุ่นของโรงพยาบาลรัฐแห่งหนึ่งว่า มีวัยรุ่นอายุ 17 ปี มาปรึกษาว่าทำแท้งด้วยตนเองแต่ไม่สำเร็จ เรื่องมีอยู่ว่า ตอนนี้เธอท้องได้ 13 สัปดาห์แล้ว ก่อนอื่น ลุงหมออยากรู้ว่าหลานๆ นับว่าท้องกี่สัปดาห์นับยังไง ถ้าจำประจำเดือนได้นะครับ ก็เริ่มนับตั้งแต่วันแรกที่เป็นประจำเดือนมาครั้งสุดท้าย ซึ่งประจำเดือนต้องมีลักษณะเลือดออกทั้งวันนาน 2-5 วัน ไม่ใช่เลือดออกเล็กๆ น้อยๆ เป็นวันเดียวหรือสองวันนะครับ แล้วก็นับมาจนถึงวันปัจจุบัน ก็จะได้เป็นจำนวนวันและหารด้วย 7 ก็ได้จำนวนสัปดาห์ ซึ่งยืนยันการท้องด้วยการตรวจปัสสาวะทดสอบการตั้งครรภ์ สามารถตรวจได้หลังจากที่มีเพศสัมพันธ์ไม่ป้องกัน 14 วัน หรืออีกวิธีหนึ่งคือ หลังจากขาดประจำเดือน 7 วันก็ได้ แต่ถ้าให้แน่ใจในอายุครรภ์ก็ต้องให้คุณหมอตรวจอัลตร้าซาวน์ เอ้า เล่าต่อนะ วัยรุ่นคนนั้น ได้สั่งยาทำแท้งทางอินเทอร์เน็ตช่วงปลายเดือนพฤศจิกายน จำนวน 4 เม็ด ในราคา 3,000 บาท มีคำแนะนำให้กินครั้งละ 2 เม็ดห่างกัน 12 ชั่วโมง น้องเขาได้กินยาตามนั้น ผลคือไม่มีอาการปวดท้องเลือดออก ได้ความว่าสั่งทางไลน์ชื่อคลินิกวัยรุ่น 24 ชั่วโมง ลุงหมอเห็นใจนะเรื่องนี้ อยากให้รู้เท่าทันระวังกันไว้ ถ้าวิเคราะห์แล้วจะเป็นการใช้ยายุติการตั้งครรภ์ที่ยังไม่ถูกวิธีตามคำแนะนำขององค์การอนามัยโลก คือ 1) ใช้ยาตัวเดียว...