“ทุกทางเลือกล้วนเจ็บปวด…”
อาจารย์สุจิตรา โปร่งแสง ข้าราชการ (ศึกษานิเทศก์) ที่ผันตัวมาเป็นนักวิชาการอิสระ
เคยเจอเด็กที่อยู่ในโครงการแล้วก็โทรมาปรึกษา ก็อยากเลือกทางเลือกนี้ ถามความรู้สึกแรกก็อึ้ง มันคล้ายๆ แบบทดสอบนึงว่า ผู้ใหญ่เชื่อจริงหรือปล่าวว่า เด็กสามารถเลือกตัดสินใจทางเลือกที่เหมาะสมกับตัวเองได้ มันเป็นแบบทดสอบของเราจริงๆ ในตอนนั้น หลังจากที่ผ่านอารมณ์ความรู้สึกเรื่องการอึ้งไปแล้ว เราเริ่มใช้วิชาการที่เรียนรู้มา ตั้งหลักให้ดี เช็คอีกนิดนึงว่าเขาต้องการอย่างนั้นจริงๆ มั้ย ทางเลือกอื่นเขารู้แล้วหรือยัง เมื่อเช็คแล้วว่าทุกอย่างเขารู้หมด เลือกที่จะเป็นการส่งต่อให้เขาถึงแหล่งข้อมูลที่จะยุติการตั้งครรภ์ได้อย่างปลอดภัย
เพราะว่าสุดท้ายจริงๆ เราเชื่อว่าถ้าเขาไม่มีข้อมูลเหล่านี้ มันก็คือการผลักเขาเข้าสู่ความเสี่ยง
เพราะเมื่อเขาตัดสินใจอย่างแน่วแน่ ตามที่เรารีเช็คอีกครั้ง เราก็เชื่อว่ายังไง เขาต้องเลือกทางนั้นแน่ๆ
ถ้าเราไม่มีข้อมูลทางเลือกที่ปลอดภัยให้เขา ก็คือเราผลักเขาไปสู่ความเสี่ยง …
วัยรุ่นคนนึง เราไม่รู้หรอกว่าโตขึ้นมาเขาจะทำประโยชน์อะไรให้กับประเทศชาติได้อีกมากมายแค่ไหน
แต่ถ้าเขาต้องจบชีวิตลงด้วยเรื่องแบบนี้… มันเป็นเรื่องน่าเศร้า ถ้าเขาสามารถมีทางเลือกที่ปลออดภัยได้ โอกาสที่จะกลับมายืน เดินหน้า สานฝันของชีวิตเขา ซึ่งอาจจะเป็นความฝันที่เป็นประโยชน์กับประเทศชาติมากมายก็ได้
การป้องกันที่จะไม่ให้เกิดสถานการ์ณแบบนั้น คือสอนเพศวิถีศึกษาแบบรอบด้าน ที่ไม่ใช่แค่สอนสุขภาพอนามัยทางเพศ แต่มันหมายความว่าต้องสอน ต้องฝึก เรื่องการรู้จักตัวเอง รู้จักความต้องการของตัวเอง รู้จักวิเคราะห์ว่าแต่ละการกระทำของตัวเองจะส่งผลอะไรตามมาในอนาคต แล้วดูว่าเราจะเลือกรับมือกับเหตุการณ์เหล่านั้นได้ไหม ถ้ารับมือไม่ได้ มีทางเลือกอื่นไหม ที่จะไม่เดินไปสู่จุดนั้น
แต่แน่นอนเงื่อนไขชีวิต มันบอกไม่ได้ แม้เราจะป้องกันอย่างดีที่สุด เราบอกไม่ได้ว่า ชีวิตเราจะไม่มีโอกาสเดินไปสู่จุดนั้น แม้เราจะป้องกันอย่างดีที่สุดแล้ว อุบัติในชีวิตเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา คล้ายคลึงกับอุบัติเหตุบนท้องถนน เราระวังอย่างดี แต่ก็จะมีคนอื่นมาทำให้เราเกิดอุบัติเหตุได้เช่นกัน
เมื่ออุบัติเหตุในชีวิตเกิดขึ้นแล้ว คุณครูควรเตรียมเขารับมือกับเรื่องนี้ด้วย ไม่ใช่เตรียมแต่เรื่องการป้องกัน ควรจะชวนเขาดูว่า หากอุบัติเหตุเกิดขึ้นในชีวิต เขาจะหาข้อมูลที่ไหน มีทางเลือกอะไรบ้าง สุดท้ายทางเลือกที่เขาจะเลือก ก็ควรเป็นทางเลือกที่เขาจัดการรับมือได้ดีที่สุด ทุกทางเลือกล้วนเจ็บปวด…