ยาฝังคุมกำเนิดเป็นวิธีการคุมกำเนิดแบบชั่วคราว โดยฝังหลอดบรรจุฮอร์โมนสังเคราะห์เข้าไปใต้ผิวหนัง สามารถคุมกำเนิดได้นานถึง 3 และ 5 ปี ตามชนิดของยา
- ชนิด 1 หลอด (ชื่อการค้า Etoplan หรือ Implanon คุมกำเนิดได้ 3 ปี)
- ชนิด 2 หลอด (ชื่อการค้า Jadelle คุมกำเนิดได้ 5 ปี)
ป้องกันท้องด้วยการระงับการตกไข่ ทำให้มูกบริเวณปากมดลูกเหนียวข้นขึ้น อสุจิผ่านเข้าไปได้ยาก ทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกบางไม่เหมาะสมกับการฝังตัวของไข่ที่ถูกผสมแล้ว
ข้อดี
- เป็นวิธีคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพสูงมาก
- ไม่มีผลรบกวนต่อการมีเพศสัมพันธ์
- ใส่ครั้งเดียวใช้ได้นาน 3-5 ปี
- สามารถใช้ในระยะให้นมลูกได้ โดยไม่มีผลรบกวนปริมาณและคุณภาพของน้ำนม
- เมื่อหยุดใช้ยานี้แล้ว สามารถมีลูกได้ตามปกติ
- ทางเลือกสำหรับคนที่ลืมกิน/ฉีดยาคุม
ข้อจำกัด
- ไม่ป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ควรใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วยเพื่อป้องกันการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์
- ต้องรับบริการฝังยาและถอดยาฝังจากบุคลากรสาธารณสุขที่ผ่านการอบรมเท่านั้น
ข้อห้ามในการใช้ยาฝังคุมกำเนิด
สามารถรับบริการได้ในช่วงไหนบ้าง
- 5 วันแรกของการมีประจำเดือน เพื่อแน่ใจว่าไม่ตั้งครรภ์ โดยแพทย์จะฝังฮอร์โมนซึ่งบรรจุหลอดพลาสติกเล็กๆ ไว้ใต้ผิวหนังต้นแขนด้านใน มีผลในการคุมกำเนิดหลังจากฝังยา 24 ชม. แต่ถ้าฝังในช่วงเวลาอื่น ควรใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วยประมาณ 7 วันหลังฝังยาคุม
- หลังคลอด 4-6 สัปดาห์
- หลังแท้งธรรมชาติ/หลังรับบริการยุติการตั้งครรภ์ที่ปลอดภัยทันที หรือ 2-3 สัปดาห์
อาการข้างเคียง
- ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ มีเลือดออกกะปริดกะปรอย และอาการจะลดน้อยลงหลังจากฝังยาไปแล้วประมาณ 6 เดือน
- อาการข้างเคียงที่อาจพบได้แต่ไม่บ่อย เช่น น้ำหนักตัวเพิ่ม เป็นสิว ปวดหัว
คำแนะนำเพิ่มเติม
- กรณีเปลี่ยนวิธีคุมกำเนิดจากยาเม็ดคุมกำเนิดรายเดือน ให้ฝังยาคุมกําเนิดในวันถัดจากวันที่รับประทานยาเม็ดคุมกําเนิดเม็ดที่มีฮอร์โมนเม็ดสุดท้าย
- กรณีที่เปลี่ยนจากยาฉีดคุมกำเนิดให้ฝังยาในวันที่ครบกําหนด ฉีดยาคุมกําเนิดได้เลย หรือฝังยาก่อนวันครบกําหนดฉีดยาคุมกําเนิดเข็มต่อไปก็ได้
- เมื่อครบกำหนดให้ไปรับบริการที่สถานบริการสุขภาพเพื่อนำหลอดออก และถ้าต้องการฝังยาต่ออีก ให้ฝังยาในวันที่ถอดยาฝังนั้นออกได้เลย
**วัยรุ่นอายุต่ำกว่า 20 ปี และทุกช่วงวัยหลังหลังแท้ง /ยุติการตั้งครรภ์ รับบริการคุมกำเนิดฟรี
**ข้อมูลสถานบริการสุขภาพคลิก :https://rsathai.org/healthservice
ที่มา : หนังสือ เมื่อท้องไม่พร้อม ชีวิตมีทางเลือก : ร้อยแปดพันเก้าวิธีเพื่อหาทางออก