ยาคุมกำเนิดมีหลายประเภท แต่สองประเภทที่นิยมใช้มากที่สุดคือ ยาคุมกำเนิดแบบรายเดือน และยาคุมฉุกเฉิน หลายคนอาจสงสัยว่าทั้งสองแบบแตกต่างกันอย่างไร และควรเลือกใช้แบบไหนให้เหมาะสม
1. ยาคุมกำเนิดแบบรายเดือน
วิธีใช้:
- กิน วันละ 1 เม็ด ติดต่อกัน 28 วัน หรือ 21 วัน (เว้น 7 วันจึงเริ่มแผงใหม่)
- เริ่มกินแผงแรกใน 1-5 วันแรกของรอบเดือน
ข้อดี:
- มีประสิทธิภาพสูงหากกินตรงเวลา
- ช่วยควบคุมรอบเดือน ลดอาการปวดประจำเดือน
- ลดสิว และช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนในบางกรณี
ข้อจำกัด:
- ต้องกินต่อเนื่องทุกวัน หากลืมกิน อาจลดประสิทธิภาพ
- ไม่สามารถใช้แทนยาคุมฉุกเฉินได้
เหมาะกับ:
- ผู้ที่ต้องการคุมกำเนิดระยะยาว และสามารถกินยาได้ตรงเวลา
2. ยาคุมฉุกเฉิน
วิธีใช้:
- กิน ทันทีหลังมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ได้ป้องกัน
- มีทั้งแบบ 1 เม็ด (กินทันทีภายใน 72 ชั่วโมง) และ 2 เม็ด (กินเม็ดแรกทันทีหรือภายใน 72 ชั่วโมง และอีก 1 เม็ด หลังเม็ดแรก 12 ชั่วโมง หรือกินพร้อมกัน 2 เม็ด ภายใน 72 ชั่วโมง ยิ่งกินเร็ว ยิ่งดี)
ข้อดี:
- ใช้ป้องกันการตั้งครรภ์ในกรณีฉุกเฉิน เช่น ถุงยางแตก หรือมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน
- ใช้งานง่าย ไม่ต้องกินต่อเนื่อง
ข้อจำกัด:
- มีประสิทธิภาพต่ำกว่ายาคุมรายเดือน หากใช้ผิดวิธี
- ต้องกินเร็วที่สุดหรือภายใน 72 ชั่วโมง หลังมีเพศสัมพันธ์ ยิ่งกินช้าประสิทธิภาพจะลดลง
- ไม่ควรใช้บ่อย เพราะอาจทำให้รอบเดือนผิดปกติ
เหมาะกับ:
- กรณีฉุกเฉินเท่านั้น ไม่ควรใช้เป็นวิธีคุมกำเนิดหลัก
3. เปรียบเทียบระหว่างยาคุมกำเนิดรายเดือนและยาคุมฉุกเฉิน
| ปัจจัย | ยาคุมกำเนิดรายเดือน | ยาคุมฉุกเฉิน |
| วิธีใช้ | กินทุกวัน | กินเฉพาะกรณีฉุกเฉิน |
| ประสิทธิภาพ | สูงกว่า 99% ถ้ากินตรงเวลา | 85-95% ถ้ากินภายใน 24 ชม. |
| ผลข้างเคียง | อาจมีคลื่นไส้ หรืออารมณ์แปรปรวน | อาจมีเลือดออกผิดปกติ ประจำเดือนคลาดเคลื่อน |
| ความเหมาะสม | ใช้เป็นวิธีคุมกำเนิดหลัก | ใช้เฉพาะกรณีฉุกเฉิน |
ควรเลือกใช้แบบไหนให้เหมาะกับตัวเอง
- ต้องการคุมกำเนิดเป็นประจำ → ยาคุมรายเดือน
- มีเหตุฉุกเฉิน เช่น ถุงยางแตก → ยาคุมฉุกเฉิน
ข้อควรจำ: ยาคุมฉุกเฉินไม่สามารถใช้แทนยาคุมรายเดือนได้ ไม่ควรใช้บ่อย และวิธีนี้ไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้
ต้องการคำปรึกษาเกี่ยวกับการคุมกำเนิด ติดต่อเราได้ที่นี่ RSA Online : https://abortion.rsathai.org
Line Official : @rsathai , Inbox Facebook Page : rsathai
บริการให้คำปรึกษาออนไลน์ วันจันทร์ – วันศุกร์ เวลา 8.00-19.00 น.