แม่วัยรุ่นส่วนใหญ่มักปกปิดการตั้งครรภ์ เนื่องจากครอบครัวมักจะยอมรับการตั้งครรภ์ไม่ได้ ส่วนใหญ่ยังมีสถานภาพเป็นนักเรียน นักศึกษา หรือมีอาชีพที่ไม่มั่นคง และมีแนวโน้มไม่สามารถเลี้ยงดูลูกได้หลังคลอดแม่วัยรุ่นบางรายมีภาวะทางจิตเวช พิการ หรือ ติดสารเสพติดร่วมด้วย แนวทางสวัสดิการแม่วัยรุ่น จำเป็นต้องทำงานกับแม่วัยรุ่น และครอบครัวด้วย ดังรายละเอียดต่อไปนี้
เป้าหมายในการทำงานกับแม่วัยรุ่น
-
- ตั้งครรภ์อย่างปลอดภัยมีคุณภาพ ภายใต้การยอมรับเคารพการตัดสินใจ และคำนึงถึงสิทธิของแม่วัยรุ่น
- คุมกำเนิดกึ่งถาวร เพื่อป้องกันการท้องซ้ำก่อนวัยอันควร
- ฟื้นฟู และเสริมสร้างคุณค่าตัวตนของแม่วัยรุ่น
- เสริมศักยภาพให้รับผิดชอบตัวเองได้ ไม่เป็นภาระของสังคม
- สนับสนุนให้สามารถทำหน้าที่ และบทบาทของแม่ได้อย่างเหมาะสม
- รักษา คุ้มครอง และ พิทักษ์สิทธิ ของแม่วัยรุ่น
เป้าหมายในการทำงานกับครอบครัวของแม่วัยรุ่น
-
- สนับสนุนและเสริมศักยภาพของครอบครัวแม่วัยรุ่น ให้ยอมรับและทำหน้าที่เลี้ยงดูเด็กที่เกิดได้อย่างเหมาะสม
- ให้การปรึกษาแก่ครอบครัว ในการยอมรับและเลี้ยงดูลูกอย่างมีคุณภาพ
- คุ้มครอง แม่ และ เด็ก ตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง เช่น พ.ร.บคุ้มครองเด็ก พ.ร.บ คุ้มครองผู้ถูกกระทำด้วยความความรุนแรงในครอบครัว พ.ร.บ ป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์
- เสริมสร้างความสัมพันธ์ระหว่างแม่วัยรุ่นและครอบครัว
- เสริมสร้าง การยอมรับ และความสัมพันธ์ ระหว่างครอบครัวกับชุมชน รวมทั้งยอมรับ ในแม่วัยรุ่นและลูก
- สนับสนุนให้ชุมชนทำหน้าที่คุ้มครองแม่วัยรุ่นและลูก
สวัสดิการที่ควรจัดให้แม่วัยรุ่นและครอบครัว
-
- การปรึกษาทางเลือก เพื่อให้ไตร่ตรองทางเลือกหลังคลอดว่าจะเลี้ยงดูบุตรเองหรือยกมอบบุตร
- ประสานที่พักก่อนและหลังคลอดที่ปลอดภัย และเป็นมิตร (ถ้าต้องการ)
- ดูแลครรภ์ และเข้ารับบริการฝากครรภ์อย่างต่อเนื่อง
- ช่วยเหลือจัดการเรื่องสิทธิการรักษาพยาบาล
- ติดต่อประสานกับครอบครัวแม่วัยรุ่น
- ติดต่อประสานกับหน่วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น กรณีที่เป็นเรื่องคดีความรุนแรง
- ช่วยเหลือสนับสนุนทางการเงิน และวัตถุสิ่งของที่จำเป็นในเรื่องความเป็นอยู่
- ประสานจัดหาบริการเลี้ยงดูลูกที่เกิดมาชั่วคราว เพื่อให้แม่วัยรุ่นพัฒนาความพร้อมในการเลี้ยงดูเองหลังคลอด
- จัดหาหาครอบครัวบุญธรรมในกรณีที่แม่วัยรุ่นและครอบครัวไม่สามารถเลี้ยงดูเด็กได้
- สนับสนุนเงินทุน วัตถุอื่นๆในการเสริมศักยภาพของแม่วัยรุ่นให้รับผิดชอบตัวเองได้ในอนาคต
ในความเห็นของสหทัยมูลนิธิ ที่มีประสบการณ์กว่า 40 ปีในการดูแลวัยรุ่นและผู้หญิงที่ตั้งครรภ์เห็นว่า การจัดสวัสดิการแม่วัยรุ่นให้ดูแลบุตรได้ จะต้องดำเนินไปพร้อมกับสวัสดิการเด็กที่เกิดจากแม่วัยรุ่นด้วย เพื่อให้เด็กเหล่านี้เติบใหญ่เป็นสมาชิกของสังคมในอนาคตได้อย่างมีคุณภาพ
ปัจจัยเอื้ออำนวยมีดังต่อไปนี้
-
- หน่วยงานที่ดูแลควรมีเจ้าหน้าที่ที่มีทัศนคติ และทักษะที่พร้อมในการทำงานกับวัยรุ่นที่ประสบปัญหาอย่างพอเพียง
- มีการจัดหาและสนับสนุนให้แม่วัยรุ่นได้มีสถานที่อยู่ที่ปลอดภัยเพื่อตั้งครรภ์อย่างมีคุณภาพ
- มีการจัดตั้งกองทุนเพื่อช่วยให้วัยรุ่นสามารถฟื้นฟูและพัฒนาศักยภาพของตนเองให้ช่วยตนเองและสามารถเลี้ยงลูกได้
- มีหน่วยงานที่สนับสนุนให้แม่วัยรุ่นมีทักษะในการจัดการตนเองและ สามารถทำบทบาทหน้าที่การเป็นแม่เลี้ยงเดี่ยว
- มีสถานที่ และการจัดสวัสดิการทั้งในส่วนกลางและในท้องถิ่นที่จะ สนับสนุนให้ครอบครัวเดิมช่วยเลี้ยงดูเด็กที่เกิดจากแม่วัยรุ่นได้อย่างมีคุณภาพ
หนังสือเครือข่ายสนับสนุนทางเลือกของผู้หญิงที่ท้องไม่พร้อม
คู่มือคนทำงาน: ร่วมด้วยช่วยกันดูแล ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 7 พ.ศ. 2561