เมื่อพิจารณาอย่างรอบคอบแล้วว่าตัวเองยังไม่มีความพร้อมที่จะตั้งครรภ์ต่อไปได้ เพื่อให้ปลอดภัยกับผู้หญิงมากที่สุด ควรเลือกยุติเมื่อตั้งท้องไม่เกิน 12 สัปดาห์ เพราะสามารถทำได้ที่คลินิก หากเกินกว่านั้นต้องรับบริการที่โรงพยาบาล และสามารถยุติได้จนถึงอายุครรภ์ที่ 24 สัปดาห์ เทคโนโลยีทางการแพทย์ในปัจจุบันสามารถช่วยให้การยุติการตั้งครรภ์เป็นไปอย่างปลอดภัย ที่สำคัญการยุติการตั้งครรภ์ในประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็นการใช้ยา หรือเครื่องดูดสุญญากาศ จะต้องให้บริการโดยแพทย์
9 ข้อมูลสำคัญที่ต้องรู้หากเลือกยุติการตั้งครรภ์ที่ปลอดภัย
ข้อมูลที่ 1 การยุติการตั้งครรภ์มีความปลอดภัยมีผลข้างเคียง และเสี่ยงต่อชีวิตน้อยกว่าการคลอดบุตร แต่ความเสี่ยงจะมากหากไปทำแท้งไม่ปลอดภัย เช่น การซื้อยาทางอินเทอร์เน็ต การรับบริการกับผู้ให้บริการไม่ใช่แพทย์ด้วยวิธีการที่ไม่ปลอดภัย เป็นต้น
ข้อมูลที่ 2 การยุติการตั้งครรภ์ที่อายุครรภ์ยิ่งน้อย จะมีความปลอดภัยมากขึ้น เพราะตัวอ่อนในครรภ์มีขนาดเล็ก นี่คือเหตุผลที่ต้องหมั่นสังเกตรอบเดือนของตนเองหากมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ป้องกัน หรือใช้วิธีที่ไม่มีประสิทธิภาพ เช่น หลั่งภายนอก สามารถตรวจพบการตั้งครรภ์ได้หลังจากนั้น 14 วัน เมื่อพบว่าตั้งครรภ์ หรือเมนส์ไม่มา ควรเข้ารับบริการปรึกษา หรือ โทร 1663 เพื่อหาทางออกโดยเร็ว ยิ่งเร็วยิ่ง ปลอดภัยนะจ๊ะ
ข้อมูลที่ 3 วิธีการยุติการตั้งครรภ์มีสองวิธี คือ วิธีการใช้ยา (Medical Abortion) และวิธีทางศัลยกรรมโดยใช้เครื่องดูดสุญญากาศ (MVA: Manual Vacuum Aspiration) ทางเลือกที่เป็นไปได้ในการยุติการตั้งครรภ์ที่ปลอดภัย ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมโดยต้องได้รับการดูแลจากแพทย์ การตัดสินใจและยินยอมของผู้หญิงที่ท้องไม่พร้อม
ข้อมูลที่ 4 วิธีการยุติการตั้งครรภ์ ขั้นตอน ระยะเวลาบริการ มีความแตกต่างกันไปตามอายุครรภ์
วิธีที่หนึ่ง การยุติการตั้งครรภ์ด้วยยา วิธีการที่มีประสิทธิภาพมากที่สุดคือใช้ยาสองขนาน ใช้ได้ถึงอายุครรภ์ 24 สัปดาห์ ปริมาณการใช้ยาในแต่ละอายุครรภ์แตกต่างกันไป โดยแพทย์จะตรวจอายุครรภ์ด้วยอัลตร้าซาวด์ทุกครั้งก่อนใช้ยา
ในกรณีอายุครรภ์ที่ไม่เกิน 12 สัปดาห์ ให้บริการที่คลินิกหรือโรงพยาบาล โดยในวันแรกแพทย์จะให้กินยาเม็ดแรก ในวันถัดมาใช้ชุดที่สองเหน็บหรืออมใต้ลิ้น หรือมีทางเลือกนำยามาใช้ที่บ้านภายใต้การแนะนำของแพทย์หรือพยาบาล
กรณีอายุครรภ์มากกว่า 12 – 24 สัปดาห์ แพทย์จะให้กินยาเม็ดแรก ในวันถัดมาใช้ยาเหน็บหรืออมใต้ลิ้นเป็นระยะๆ จนกว่าการยุติการตั้งครรภ์จะสำเร็จ โดยมีแพทย์ดูแลอย่างใกล้ชิด โดยต้องนอนพักค้างที่โรงพยาบาล 1-2 คืน
วิธีที่สอง การยุติการตั้งครรภ์ด้วยเครื่องดูดสุญญากาศ (MVA : Manual Vacuum Aspiration) ใช้ในอายุครรภ์ไม่เกิน 12 สัปดาห์ ให้บริการที่คลินิก หรือโรงพยาบาลได้โดยไม่ต้องพักค้าง
ข้อมูลที่ 5 วิธีการขูดมดลูกเป็นวิธีการที่ล้าสมัยและมีความเสี่ยงสูง ปัจจุบัน นานาชาติโดยองค์การอนามัยโลกขอให้เลิกใช้วิธีการนี้ และเปลี่ยนไปใช้ยาหรือเครื่องดูดสุญญากาศแทน เพราะมีประสิทธิภาพมากกว่าการขูดมดลูก ประเทศไทย โดยกระทรวงสาธารณสุขก็ไม่แนะนำให้ใช้วิธีการขูดมดลูกแล้ว ผู้ให้บริการทางการแพทย์ จึงควรเท่าทันเทคโนโลยีที่พัฒนาขึ้นเพื่อความปลอดภัยของผู้รับบริการ ผู้รับบริการ ควรถามหาและร้องขอบริการที่มีความทันสมัยและปลอดภัย ที่สอดคล้องกับข้อแนะนำของกระทรวงสาธารณสุขและองค์การอนามัยโลก
ข้อมูลที่ 6 หลังยุติการตั้งครรภ์โอกาสที่จะกลับมาตั้งครรภ์ได้อีกครั้งคือหลังจากยุติการตั้งครรภ์เพียง 11 วัน แม้ว่าประจำเดือนจะยังไม่มาก็ตาม เพราะการตกไข่อาจกลับคืนมาได้ภายใน 2 สัปดาห์หลังทำแท้ง แพทย์จึงแนะนำให้คุมกำเนิดทันทีหลังยุติการตั้งครรภ์ เพื่อป้องกันการท้องไม่พร้อมที่อาจเกิดขึ้นได้
ข้อมูลที่ 7 หลังยุติการตั้งครรภ์ ควรคุมกำเนิดทันที ด้วยวิธีการที่มีประสิทธิภาพ เช่น การฝังยาคุมกำเนิด การใส่ห่วงอนามัย เป็นต้น โดยขอรับบริการได้ที่สถานบริการยุติการตั้งครรภ์ หรือโรงพยาบาลใกล้บ้าน ดูรายละเอียดสถานบริการที่ให้บริการคุมกำเนิดกึ่งถาวร ยาฝัง และห่วงอนามัย ได้ที่นี่ : https://rsathai.org/healthservice
ข้อมูลที่ 8 มีคำถามที่มักไม่กล้าถามกันว่า หลังยุติการตั้งครรภ์จะมีเพศสัมพันธ์ได้ไหมและเมื่อไร คำตอบคือมีได้ หากไม่มีเลือดออกจากช่องคลอด ก็สามารถกลับไปมีเพศสัมพันธ์ได้ แต่ควรมีเพศสัมพันธ์หลังจากที่ได้คุมกำเนิดแล้ว เพราะหลังจากยุติการตั้งครรภ์ สามารถตั้งท้องได้ง่ายมากหากไม่ป้องกัน
ข้อมูลที่ 9 ผู้หญิงควรได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก เป็นประจำทุกปี และบริการตรวจหาการติดเชื้อเอชไอวีปีละ 2 ครั้ง โดยสามารถเข้ารับบริการได้ฟรีตามสิทธิ โทรสอบถามรายละเอียดได้ที่ สายด่วน สปสช. โทร.1330 ป้องกันท้องไม่พร้อมแล้ว มาดูแลสุขภาพอนามัยการเจริญพันธุ์กันนะ เพื่อเตรียมการท้องที่ “พร้อม” ในอนาคต
แหล่งข้อมูล : คู่มือมาตรฐานการปฏิบัติงานเพื่อการยุติการตั้งครรภ์ที่ปลอดภัยแบบองค์รวม (Standard of Practice for Comprehensive Safe Abortion Care)
อ่านและดาวน์โหลดเพิ่มเติมได้ที่นี่ : https://rsathai.org/contents/12951
