หมอธนพันธ์

นี่เป็นบทความแรกของผมที่ปรากฏในสารสูตินรีแพทย์สัมพันธ์ ว่าด้วยเรื่องการทำแท้งครับ เมื่อวันที่ 20-22 กุมภาพันธ์ 2549 ที่ผ่านมา ผมมีโอกาสได้ไปเข้าร่วมประชุมประเมินผล “โครงการดูแลสุขภาพหญิงเกี่ยวกับการแท้ง” ซึ่งจัดโดยกองอนามัยการเจริญพันธุ์ ร่วมกับราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย ณ Cabbages & Condoms Resort เมืองพัทยา ในงานประชุมครั้งนี้ เราได้พบปะพูดคุยกันถึงเรื่องราวข่าวดี ที่พวกเราหมอสูติทั้งหลายเฝ้ารอมาเป็นเวลานาน นั่นก็คือ การมีราชกิจจานุเบกษาลงประกาศข้อบังคับแพทยสภา ว่าด้วยหลักเกณฑ์การปฏิบัติเกี่ยวกับการยุติการตั้งครรภ์ทางการแพทย์ ตามมาตรา 305...

ผมเดินเข้าไปในร้านค้าของโครงการหลวงในสนามบินดอนเมือง  ในใจนึกอยากจะหาซื้ออะโดกาโว่ เอ๊ะ อะโดกาโด้เอ๊ะ อะโกดาโว่เอ๊ะ อะโวกาโด้เออ....ไอบ้า ไม่มีแฮะ.. ผมหยิบสตรอเบอร์รี่มา ๒ กล่อง จากนั้นก็เดินวนไปวนมา ได้กาแฟโครงการหลวงมาซองหนึ่ง รู้สึกคิดถึงมัน เมื่อก่อนจะมีกาแฟแบบนี้ติดบ้านตลอดเพราะเดินทางบ่อย ช่วงหลังแม้นเดินทางบ้างแต่ก็ไม่ได้เหลียวมอง เพราะว่ามันออกจะเข้มไปสักนิด ขมติดลิ้นทนนาน  ผมสะดุดที่ตู้แช่ผัก หยิบไชเท้ามา ๒ หัว กลับบ้านคืนนี้จะปั่นกินสดๆ อยากจะดีท็อกซ์สักหน่อย กรุงเทพฯ มันพิษเยอะ ผมนึกถามตัวเอง มันช่วยดีท็อกซ์ใจได้ไหมวะ................. Sex symposium...

“เมฆบนฟ้าช่างน่ามอง” ไม่ใช่สิ ผมควรจะบอกว่า เมฆที่อยู่ต่ำลงไปนั้นช่างน่ามอง ไหนจะเมฆที่เรียงตัวเป็นแถวเหมือนเด็กประถมเข้าแถวหน้าเสาธง วันนี้แถบเพชรบุรีมีอย่างน้อยก็ ๒ แถว ครั้นพอเข้ากรุงเทพฯ ช่วงสายวันนี้ไม่มีเมฆ แต่ชั้นของบรรยากาศทำให้เห็นได้เลยว่า ฝุ่นพีเอ็ม ๒.๕ นั้น มันน่ากลัวขนาดไหน ผมมากรุงเทพฯ เพื่อขึ้นเวทีพูดเรื่อง “ทำแท้ง” เนื่องในวันทำแท้งสากล มีเวลาให้พูดเพียง ๔๕ นาที ด้วยเนื้อหาที่เป็นแอปสแตร็กหน่อยๆ นั่นคือ “แท้งคือเรื่องของสุขภาพ” เตรียมตัวนานเหมือนกันนะครับ...

วันนี้ไปเยี่ยมคนไข้ที่ถูกผ่าท้องคลอดและตัดมดลูกไปเมื่อวันก่อนมา ลูกสาวเธอน่ารักน่าเอ็นดู เจ้าเปี๊ยกตัวนั้นมันกำลังถูกจับอาบน้ำในอ่างอาบน้ำเด็กของหอผู้ป่วย พี่พยาบาลกำลังสอนพ่อแม่ในการอาบน้ำเด็กอ่อน สอนไปวักน้ำไป ล้างหัว ล้างหน้า ล้างจิ๋มเด็ก เสียงมันร้องไห้ดังลั่น โบราณว่าไว้ ปอดเด็กจะขยาย เด็กจะแข็งแรง ผมนึกในใจ... ทำไมเราไม่อาบน้ำเด็กอ่อนพร้อมแม่วะ ทำไมไม่ใช้อ่างอาบน้ำของผู้ใหญ่ ให้แม่แก้ผ้าลงไปอาบกับลูกเลย อาบกันไป กอดคลอเคลียกันไป อยากจะรู้นัก ว่ามันจะแหกปากร้องอย่างที่เห็นในวอร์ดแบบเมื่อกี๊ไหม ดีไม่ดี มันอาจจะรู้สึกดีเหมือนได้อยู่ในมดลูกอยู่ก็ได้ น่าสนใจ...ผมเดินออกมาด้วยจิตใจแช่มชื่น เพราะจู่ๆ ก็นึกถึงลูกสาว ที่เมื่อครั้งมันยังตัวเล็กเป็นทารกแบบนี้อยู่นั้น ผมก็อาบน้ำให้ลูกทุกวัน...

วาทะเด่นของงานประชุมครั้งนี้เกิดจากการตั้งคำถามต่อตัวท่านเองว่า หากท่านเกิดมีแฟนแล้วเกิดไปมีเพศสัมพันธ์กัน ก็จะถูกครหาว่า “มีเพศสัมพันธ์หลังวัยอันควร” เห็นไหมว่า ผู้หญิงโดนทั้งขึ้นทั้งล่อง วันที่ 9 กันยายน 2550 วันนี้เป็นวันอาทิตย์ วันสุดท้ายของสัปดาห์ที่ 18 นับถอยหลังต่อไปก็พบว่ายังเหลืออีก 66 วันเท่านั้น ตั้งแต่วันอังคารที่ผ่านมา ผมกลับบ้านเพื่อไปเป็นส่วนร่วมในการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการณ์เรื่องการดูแลสตรีแท้งบุตร ที่สงขลา โดยกองอนามัยการเจริญพันธุ์ กรมอนามัย เป็นเจ้าภาพ ครั้งนี้โรงพยาบาลหาดใหญ่และภาควิชาของผมเป็นเจ้าภาพร่วมด้วย เลยอยากจะเขียนเป็นตอนๆ ไปครับ เช้าวันอังคารผมไป round เช้าตามปกติ อานีต้ายังไม่มาทำงาน...

“ผมถามหน่อยสิ ถ้าหากตอนนี้ เธอเกิดตั้งท้องขึ้นมา เธอจะรู้สึกยังไง” ผมถามนักเรียนแพทย์สาวสวยคนหนึ่งขณะที่นั่งเรียนอยู่ในห้อง ซึ่งแน่นอน ว่าผมกำลังเป็นคนสอน..... วันนี้สอนหนังสือวิชา “ทำแท้งศาสตร์” ให้นักเรียนแพทย์ปี ๕ ที่กำลังเรียนอยู่ในกองสูตินรีเวช อันที่จริงก็สอนอยู่ทั้งปีนั่นแหละ แต่กองนี้เป็นกองสุดท้ายแล้ว พวกเขากำลังจะได้ขึ้นเป็นนักเรียนแพทย์ชั้นปีที่ ๖ หรือ extern (ถ้าสอบทุกอย่างผ่าน) การสอนในรอบหน้าก็จะเป็นปี ๕ ที่เพิ่งขึ้นมาจากปี ๔...

Sex symposium มันมีชื่อไทยว่า “การประชุมระดับชาติ สุขภาวะทางเพศ ครั้งที่ ๓ การตั้งครรภ์ในวัยรุ่น จากยุทธศาสตร์สู่การปฏิบัติที่ยั่งยืน” จะยาวไปไหนวะ มันถูกจัดขึ้นมาโดย สสส. และหน่วยงานใหญ่ๆร่วมด้วยอีกหลายหน่วยงาน เค้าเชิญผมมาร่วมในการบรรยายในหัวเรื่อง “มุมมองของแพทย์ต่อการทำแท้งที่ปลอดภัย” “ชื่อเชยจังครับอาจารย์” ผมบอกกับอาจารย์ที่เคารพรักในฐานะที่ท่านจะเป็นผู้ดำเนินรายการในช่วงผม ท่านเคยเป็นประธานราชวิทยาลัยสูติฯ ของผมเอง ท่านบอกว่า กลัวคนไม่เข้าฟัง “ก็เล่นตั้งขื่อเสียแบบนี้” ผมยังไม่เลิก“แล้วแป๊ะจะตั้งขื่อว่าอย่างไร” เลยถูกท่านย้อนกลับ“หมอ ช่วยหนูด้วย หนูท้อง” ผมเสนอ ห้องของผม...

“นี่ถ้าหากสามีใหม่ของแม่ต้องการมีลูกกับแม่อีกคน แม่จะยอมไหม” เมื่อคำถามนี้หลุดปากออกไป หญิงสาวทั้งสามคนของผมต่างพร้อมใจกันหยุดตักข้าวเข้าปาก แล้วหันมามองหน้าผมอย่างพร้อมเพรียงพร้อมด้วยนัยตาที่ปะปน “ไม่” เธอตอบ “แล้วลูกล่ะ หากพ่อจะขอมีลูกกับเมียใหม่ของพ่ออีกคน ลูกจะว่ายังไง” ไม่ยังไงหรอกครับ ก็แค่ผมยังไม่ยอมหยุดถาม นั่นเพราะทุกคำถามล้วนมีที่มา… “ทำไมจึงอยากมีลูกอีกคนล่ะ” ผมถามผู้หญิงคนหนึ่ง คนที่เธอมีอายุมากประมาณหนึ่ง และเธอมีลูกอยู่แล้ว ๓ คน ถ้าผมถามคำถามนี้ออกมา ผมก็พอจะเดาคำตอบได้บ้างก. ลูกหลงข. ลูกสามคนเป็นผู้ชาย นี่อยากได้ลูกสาวค. ลูกสามคนเป็นผู้หญิง นี่อยากได้ลูกชายง. สามีใหม่อยากมีลูกด้วยจ. ตอบสี่ข้อบนก็พอ “มีสามีใหม่ค่ะ” นั่นไง“แล้วลูกทั้งสามคนที่มีอยู่ล่ะ”...

สองสัปดาห์ที่ผ่านมานี้ เป็นช่วงเวลาของการตามหาชีพจรของตัวเอง ไหนจะไปกรุงเทพ พัทยา ไปๆ มาๆ หาดใหญ่ ทั้งนี้ก็เพราะว่าต้องไปเป็นวิทยากรในประเด็นที่คาบเกี่ยวกับศีลธรรมอย่างแรง เรื่องของเรื่องก็มีอยู่ว่า สัปดาห์ที่แล้ว ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทยได้จัดงานประชุมวิชาการประจำปีขึ้นที่โรงแรมแอมบาสซาเดอร์ จอมเทียน ในวันที่ 13-15 ตุลาคม และในวันที่ 12 นั้น ได้มี precongress workshop ก่อนหนึ่งวัน ซึ่งก็มีหลายเรื่องหลายห้องมากจนผมเองก็ยังจำได้ไม่หมดเลย แต่ที่จำได้แน่ๆ...

“คุณหมอ อ๊วะขอทำใจอีกนิดนึงนะ แล้วค่อยไปตรวจ” ผมแทบจะถูกลวกลิ้นด้วยความร้อนของซุปตุ๋นกระดูกหมูกับเห็ดเยื่อไผ่ เงยหน้าขึ้นไปหาตามเสียง ก็เห็นเจ๊แกมองมาทางผม เสียงเจ๊ตะโกนมาจากหน้าเตาและกะทะร้อนๆอันนั้น คนในร้านคงได้ยินเสียงไปพร้อมกับผม“เจ๊จะตรวจนี้เหรอ” ผมทำท่าขยำนมตัวเองทั้ง ๒ ข้าง และทำปากพูดแบบไร้เสียง“ไม่ อั๊วะจะตรวจมะเร็งปากมดลูก” แกยังคงตะโกนเสียงดังผมอาย เพราะอุตส่าห์ปลอมตัวมาเป็นชาวบ้านนั่งซดน้ำซุปเห็ดเยื่อไผ่ร้อนๆและตักข้าวสวยเข้าปากอย่างเอร็ดอร่อย เมล็ดเก๋ากี้ออกรสเปรี้ยวนิดๆ เนื้อเห็ดเยื่อไผ่นุ่มกำลังพอดี อันที่จริงผมตั้งใจจะมากินซุปมะระ แต่เจ๊แกบอกว่ามันยังไม่เปื่อย ไม่ให้กิน เดี๋ยวเสียชื่อแกหมด “อั๊วะกลัวเป็นมะเร็ง คุณหมอรู้จักคนนั้นมั้ย” เจ๊แกถามถึงคนคนหนึ่งที่แกคาดว่าผมคงรู้จัก“อีแกเป็นมะเร็งเต้านม ยังสาวอยู่เลย ไม่มีสามีด้วย”...