ข่าวหน้าหนึ่ง จากหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ ฉบับวันที่ 23 และ 27 สิงหาคม 2559 ที่อำเภอปราสาท จ.สุรินทร์
พบเด็กแฝดดับปริศนา โดยแม่วัย 22 ปี เบ่งลูกในห้องน้ำ แล้วอ้างว่าคลอดจนตาย ญาติพบจึงช่วยพาส่งโรงพยาบาล ส่วนแม่เสียเลือดมากจนหมดสติ ต่อมาตำรวจสอบสวนแม่สารภาพว่าลงมือฆ่าลูกแฝดทั้งสองคน โดยที่เธอมีสามีและลูกสองคนแล้วเลิกกัน พอมีแฟนใหม่ก็ท้อง แฟนไม่รับผิดชอบ เลยไม่ได้ไปฝากครรภ์ เพราะเธอไม่มีงานทำหลังคลอดเกรงว่าจะเป็นภาระเลี้ยงดูไม่ไหว จึงตัดสินใจแบบนี้
ลุงหมอคิดว่า ถ้าเธอได้พบผู้ให้การปรึกษาทางเลือก ทางออกเหล่านี้จะพลิกผัน และไม่ตกเป็นจำเลยข้อหาฆ่าผู้อื่นแน่นอน
ไม่เพียงเท่านั้น ลุงหมอยังได้ข่าวจากเครือข่ายแพทย์อาสา ที่รับส่งต่อการยุติตั้งครรภ์ที่ปลอดภัยว่ามีแม่ท้องเกือบ 6 เดือน มีความดันสูงในปอด เป็นโรคหัวใจ มีอาการหัวใจวาย และได้ยุติตั้งครรภ์ ก่อนหน้านั้น แม่รายนี้มาฝากครรภ์ครั้งแรก เมื่ออายุครรภ์ 8 สัปดาห์ โดยคนไข้และญาติปฏิเสธการยุติตั้งครรภ์ ทำให้ยุติตั้งครรภ์ได้ช้า ขณะที่ อีกรายเป็นโรค SLE หรือโรคแพ้ภูมิคุ้มกันตัวเอง หลังคลอดลูก แม่ก็มีภาวะแทรกซ้อนจนเสียชีวิต
ลุงหมอขอบอกว่า ผู้หญิงที่มีโรค ที่จะเสี่ยงมากจนมีอันตรายถึงชีวิตเมื่อท้องไม่พร้อมนั้น มีหลายโรค เช่น SLE โรคหัวใจที่มีลิ้นหัวใจผิดปกติและมีภาวะแทรกซ้อน โรคเบาหวาน ที่ต้องพึ่งอินซูลินหรือมีภาวะแทรกซ้อนของไต/ตา/สมอง โรคลมชัก ความดันโลหิตสูงที่มากกว่า 160/100 มม.ปรอท โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด วัณโรค เป็นต้น ซึ่งหากมีโรคเหล่านี้ ต้องรีบปรึกษาแพทย์เพื่อคุมกำเนิดให้ดี หากท้องไม่พร้อม ก็ต้องรีบปรึกษาแพทย์ตั้งแต่เริ่มท้อง ไม่ควรให้เกิน 8 สัปดาห์นะครับ
ลุงหมอมองว่า ผู้หญิงแต่ละช่วงวัยควรมีทักษะและพฤติกรรมที่ถูกต้องในการดูแลสุขภาพด้านอนามัยการเจริญพันธุ์ที่ปลอดภัย ลุงหมอมีตัวอย่าง ที่อยากเล่าให้อ่านกันครับ
“น้องแป๋ม” (นามสมมติ) อายุ 17 ปี เรียนอยู่ ปวช. ปี 2 สาขาการโรงแรมและการท่องเที่ยว พ่อกับแม่แยกทางกันได้ 2 – 3 ปี แม่ให้เงินเดือนละ 2,000 บาท แต่บางเดือนก็ได้เกือบสิ้นเดือน ส่วนพ่อให้เงินบางเดือน ครั้งละ 500 บาท ทำให้แป๋มต้องทำงานส่งตัวเองเรียนเป็น PR ที่สวนอาหาร และเธอต้องทำดริ๊งค์เมื่อแขกที่ชวนให้เธอนั่งจะต้องสั่งดริ๊งค์อย่างน้อย 1 แก้วต่อการนั่ง 45 นาที ดริ๊งค์ละ 100 บาท เธอต้องทำ 30 ดริ๊งค์ ต่อสัปดาห์จึงจะได้เงิน 3,500 บาท แต่ถ้าทำได้ไม่ถึงจะถูกหักเงินดริ๊งค์ละ 100 บาท โดยบางคืนได้เพียง 2 ดริ๊งค์ รวมแล้วได้รับเงินไม่เกินเดือนละ 7,000 บาท นอกจากนี้ แขกยังชวนเธอไปมีเพศสัมพันธ์ด้วยแต่เธอไม่ไป เพราะว่าเงินที่ได้ก็เพียงพอแล้ว
แป๋ม มีแฟนเธอป้องกันโดยใช้ถุงยางอนามัยประมาณ 30% ที่เหลือใช้การหลั่งนอก ก่อนหน้านี้ เธอตรวจปัสสาวะถึง 4 ครั้ง ก็ไม่ท้อง พอไปอัลตราซาวด์ที่ศูนย์สุขภาพชุมชน พบว่าท้อง 2 เดือน เธอและแฟนปรึกษากันว่ายังไม่พร้อมมีลูก เพราะเธอต้องไปฝึกงานที่โรงแรม เธอไปปรึกษาอาจารย์ อาจารย์ก็แนะนำให้มาพบแพทย์
“หนูยังเรียนไม่จบ อยากเรียน อยากมีอาชีพที่ดี มีรายได้ หนูยังมีปัญหาไม่พร้อมหลายอย่าง ยังไม่อยากเลี้ยงลูก อยากเลี้ยงตัวเองกับแม่ให้ได้ก่อน” แป๋มบอก เธอยอมรับที่พลาดเรื่องการคุมกำเนิด ลุงหมอเลยบอกไปว่า ผิดพลาดเพราะความไม่รอบรู้ และขาดทักษะ แต่เมื่อแก้ไขเรื่องท้องเสร็จแล้ว ต่อไปคุมกำเนิดให้ดีนะ
คนต่อไป คือ “เกตุ” (นามสมมติ) อายุ 25 ปี กำลังเรียนปริญญาโท สาขาบริหารการศึกษา เธอกำลังท้อง อายุครรภ์ 2 เดือน 1 สัปดาห์ 1 วัน (10 สัปดาห์ 1 วัน) เธอกับแฟนคบกันได้ 3 ปี ใช้ถุงยางป้องกันตลอด แต่มีครั้งหนึ่งฉุกละหุกแฟนไม่ได้เตรียมถุงยาง และมีเพศสัมพันธ์กัน หลังจากเหตุการณ์นี้ เธอพบว่า แฟนมีผู้หญิงอีกคน แม้เขาพยายามปฏิเสธ แต่เกตุขอให้พูดกันตรงๆ สุดท้ายเขายอมรับ ขอโทษ และเลือกผู้หญิงคนนั้น ทั้งที่เธอและแฟนใกล้จะแต่งงานกันอยู่แล้ว
เกตุเสียใจมาก ปรึกษาเพื่อน แม่ และบอกแฟนเรื่องท้อง แต่เขาว่าเลิกกันไปแล้ว เรื่องท้องก็เป็นเรื่องที่เกตุต้องคิดเอง
“ถ้าหนูเอาลูกไว้จะมีปัญหามากมาย ลูกโตขึ้นทุกวัน เขาจะเผชิญกับคำถามของคนอื่น ทำให้เราจิตตกและจะหาทางออกตรงนั้นไม่ได้อีกแล้ว”
“ลูกจะเจอเพื่อนล้อว่าเป็นลูกที่ไม่มีพ่อ และมาถามว่า พ่อหนูไปไหน หนูไม่มีพ่อเหรอ”
“กลัวแม่จะถูกชาวบ้านถามว่า ลูกสาวไปท้องกับใครมา เสียแรงส่งเรียนตั้งสูง กลัวพ่อแม่แบกรับไม่ไหว สภาพจิตใจเขาจะเป็นอย่างไร”
“ถ้าไม่เกิดเหตุการณ์นี้กับหนู และถ้าครอบครัวทั้ง 2 ฝ่ายยอมรับ หนูก็คงไม่เจ็บอย่างนี้”
“หนูไม่สามารถท้องต่อไปได้”
“มันเป็นการตัดสินใจที่เกิดจากสิ่งที่เราคิดมาแล้ว”
“ลึกๆ หนูก็กลัวบาป แต่ถ้าเรามีเขา ลูกก็จะเจอแรงกดดัน เราจะไม่สร้างบาปให้เขาเหรอ”
จากเรื่องนี้ ลุงหมอว่า การท้องต่อของผู้หญิงนั้น เธอต้องยินยอมและหากผู้หญิงไม่อยากท้องต่อ ก็ควรได้รับสิทธิในการเข้าถึงบริการยุติตั้งครรภ์ ซึ่งเหตุการณ์ที่แม่คลอดลูกแล้วทำร้ายลูกไม่ควรเกิดขึ้นอีก จากความที่แม่ไม่ต้องการ
ด้วยรักและห่วงใย
นพ.เรืองกิตติ์ ศิริกาญจนกูล ผู้ประสานงานเครือข่าย RSA