มีพ่อแม่ได้โทรปรึกษาสายปรึกษาท้องไม่พร้อม 1663 เมื่อเดือนกรกฏาคมที่ผ่านมา พบว่าลูกสาวอายุ 15 ตั้งครรภ์โดยที่มีภาวะป่วยเป็นโรคธาลัสซีเมีย ด้วยอาการของโรคนี้ ลูกต้องเข้าโรงพยาบาลเพื่อให้เลือดทุกๆ 3-5 เดือน เพราะมีอาการเลือดจาง ซีดมาก ทั้งพ่อและแม่ตกใจมากที่รู้ว่าลูกท้อง และต้องการให้ลูกยุติการตั้งครรภ์ แต่เมื่อตรวจอัลตร้าซาวด์ก็พบว่าอายุครรภ์ 26 สัปดาห์แล้ว ตัวอ่อนในท้องมีน้ำหนัก 700 กรัม และไม่ค่อยสมบูรณ์ ตอนนี้ลูกได้ฝากครรภ์ที่โรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่งทางภาคเหนือ
ความกังวลใจมีมากขึ้น เมื่อลูกสาวที่ตั้งท้องอยู่นั้นค่อนข้างตัวเหลือง ทางโรงพยาบาลจึงขอตรวจสอบอีกครั้งหนึ่ง แต่ตัวลูกเองมีความร้อนใจเนื่องจากไม่อยากที่จะตั้งครรภ์ต่อไปแล้ว เพราะแฟนก็เลิกราไป ตนเองก็อยากกลับไปเรียนหนังสือ ฐานะทางบ้านก็ยากจน พ่อขับรถหาเลี้ยงที่บ้านคนเดียว แม่ที่อยู่ด้วยก็เป็นแม่เลี้ยง ไม่ใช่แม่แท้ๆ เจ้าหน้าที่ 1663 ได้ปรึกษาแพทย์อาสา RSA ว่าพอจะมีทางช่วยเหลือบ้างไหม
ลุงหมอนำตัวอย่างนี้มาให้เรียนรู้กันว่าการช่วยเหลือรายนี้จะยาก ด้วยเหตุผลคือ 1) ท้องโตมากแล้ว (เกิน 24 สัปดาห์) 2) ผู้ตั้งครรภ์เป็นโรคโลหิตจางทางพันธุกรรม หรือธาลัสซีเมียชนิดรุนแรงจนต้องให้เลือดประจำ ซึ่งเป็นอันตรายทั้งผู้หญิงท้องและตัวอ่อนในครรภ์ 3) ต้องทำแท้งเพื่อการรักษา หากตรวจพบว่าทารกจะเกิดมาเป็นธาลัสซีเมียขั้นรุนแรง 4) หากทารกไม่เป็นโรคธาลัสซีเมียรุนแรง จะท้องต่อจนคลอดได้ อย่างไรก็ตาม ในกรณีข้อ 3 ข้อ 4 จะมีผลให้หญิงตั้งครรภ์มีความเสี่ยงที่จะเกิดอันตรายต่อชีวิตเนื่องจากการตกเลือดได้
ใครเป็นโรคประจำตัวแบบนี้ จึงต้องคุมกำเนิดอย่างเข้มงวด ป้องกันไว้ดีที่สุดเพราะการตั้งครรภ์จะนำอันตรายมาสู่ผู้หญิงท้องได้ และถ้าพบว่าเมนส์ขาดอาจตั้งครรภ์ได้ ต้องรีบปรึกษาด่วน
ลุงหมอขอทำความเข้าใจเพิ่มว่าในประเทศไทยพบผู้ป่วยโรคนี้เพียง 1% แต่พบผู้ที่เป็นพาหะของโรคมากถึง 30-45 % คนที่เป็นโรคจะมีอาการที่มีความรุนแรง 4 ระดับ ตั้งแต่ไม่มีอาการ มีอาการน้อย มีอาการปานกลาง และ รุนแรงที่สุดที่ทำให้ผู้หญิงมีภาวะครรภ์เป็นพิษแทรกซ้อน ตกเลือดก่อนหรือหลังคลอด ตัวอ่อนมีความผิดปกติและเสียชีวิตตั้งแต่อยู่ในท้อง
เจ้าหน้าที่1663 ได้มีการติดตามการตัดสินใจของคุณแม่กับลูกสาวหลังให้การปรึกษาแล้ว คุณแม่ตัดสินใจให้ลูกสาวตั้งครรภ์ต่อไปเพราะเป็นห่วงเรื่องอันตรายจากการทำแท้งที่ท้องโตมากแล้ว โดยอยู่ภายใต้การดูแลอย่างใกล้ชิดของแพทย์…
ลุงหมอจึงอยากขอทิ้งท้ายว่า หากมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน หลังจากนั้น 14 วันให้รีบตรวจการตั้งครรภ์ หากพบว่าตั้งครรภ์ไม่พร้อม ควรเข้าสู่บริการปรึกษาโดยเร็วที่สุดจะดีกว่าครับ
ด้วยรักและห่วงใย
ลุงหมอเรืองกิตติ์ ศิริกาญจนกูล