น้องๆ บอกว่า หากเขารู้ว่าเขามีทางเลือกที่ดีกว่า หลายๆ คนก็พร้อมจะเลือก ผู้หญิงที่ได้คุยมาเขาไม่อยากให้ลูกตาย ไม่อยากฆ่าเด็ก ไม่อยากให้ตนเองถูกดำเนินคดี เพียงแต่น้องๆ เหล่านี้ไม่มีทางเลือก เข้าไม่ถึงบริการช่วยเหลือที่มีอยู่
โดยหากคนในสังคมช่วยกันปรับเปลี่ยนทัศนคติต่อผู้หญิงท้องไม่พร้อม ไม่ตัดสิน ไม่ตีตรา ไม่ใช้อคติทางเพศมาวัดว่าแบบนี้ถูกแบบนี้ผิด ทำให้ผู้หญิงเห็นว่าท้องไม่พร้อมเกิดกับใครก็ได้ หากเกิดแล้วทางเลือกที่ดีที่สุด หากผู้หญิงมีหรือรู้ข้อมูลแหล่งบริการช่วยเหลือที่ปลอดภัย น้องๆ คงเลือกไม่ทิ้งเด็ก ในส่วนของแหล่งบริการช่วยเหลือต้องทำงานเชิงรุกให้ผู้หญิงเข้าถึงง่ายขึ้น ลดเงื่อนไขการเข้ารับบริการ สังคมก็ลดการตีตราต่อตัวเด็กและผู้หญิง จะลดปัญหา ลดข่าวเหล่านี้ในหน้าสื่อของสังคมไทย
มุมคิดของคุณชนานุช นักสังคมสงเคราะห์ รพ.สกลนคร คือ วอนสังคมเห็นใจผู้หญิงท้องไม่พร้อมจะมีลูก เนื่องจากมีหลายปัจจัยที่ส่งผลให้ผู้หญิงตัดสินใจเช่นนั้น แต่ไม่ได้หมายความว่าจะไม่มีความผิดตามกฎหมาย อยากเรียกร้องว่า ผู้หญิงจะท้องเองไม่ได้ ถ้าผู้ชายไม่ร่วมมือ
- อุปกรณ์พื้นฐานในการป้องกันการตั้งครรภ์ เช่น ถุงยางอนามัยถูกออกแบบมาให้ผู้ชายใช้และหาซื้อง่าย การซื้อในร้านสะดวกซื้อถ้าผู้หญิงไปซื้อจะถูกคนขายมองด้วยสายตาแปลกๆ แต่ถ้าผู้ชายซื้อจะเป็นเรื่องปกติ
- อำนาจการต่อรองกับคู่ต่ำหรือไม่กล้า กรณีผู้หญิงเรียกร้องให้คู่ใช้ถุงยาง คู่มักจะใช้คำพูด เช่น ไม่ไว้ใจ ไม่รัก ครั้งเดียวไม่ท้องหรอก หลั่งนอกปลอดภัย แฟนคนก่อนก็ไม่ท้องนะ ถูกกล่าวหาว่าผ่านผู้ชายมาแล้ว
- ส่วนยาคุมก็มีผลข้างเคียงและต้องกินตลอด บางกรณีคบกันมีเพศสัมพันธ์บางโอกาส ฝ่ายหญิงไม่ได้เตรียมตัว
- สังคมยังไม่ยอมรับที่ผู้หญิงมีลูกแต่ไม่มีพ่อ ฝ่ายชายไม่รับผิดชอบ
- ภาระการเลี้ยงดูเด็กหลังคลอด ผู้หญิงไม่สามารถไปทำงานได้ทันที ทำให้ขาดรายได้ ต้องพึ่งพิงผู้ชาย
- ทางเลือกของผู้หญิงท้องไม่พร้อมมีไม่เพียงพอ และที่มีอยู่ก็มีที่อาจให้บริการแบบไม่เป็นมิตรและไม่กล้าประกาศให้สังคมรับรู้เปิดเผย ทำให้ผู้หญิงไม่ทราบแหล่งบริการ เช่น หน่วยงานรัฐที่ให้บริการหญิงท้องไม่พร้อม สถานที่พักรอคลอดและหลังคลอด ระบบบริการที่ไม่เป็นมิตรทำให้ผู้ประสบปัญหายอมเสี่ยง (ตาย/ผิดกฎหมาย ดีกว่าถูกดูหมิ่น ดูแคลน)
- ควรสนับสนุนเอกชนให้เป็นผู้จัดบริการภายใต้กำกับรัฐ
- สื่อมวลชนมีมายาคติในการมองผู้หญิงที่ประสบปัญหา กล่าวโทษผู้หญิงแต่ไม่กล่าวโทษผู้ชาย
การทิ้งเด็ก กฎหมายระบุโทษไว้ในมาตรา 306 308 290 มีทั้งโทษจำคุกและปรับเงิน ถ้าทารกตายหรือได้รับอันตรายสาหัส จะผิดฐานทำร้ายให้ตายมีโทษจำคุกถึง 15 ปี ถ้าเพื่อให้ทารกพ้นไปเสียจากตนมีโทษจำคุก 3 ปี ปรับไม่เกินหกหมื่นบาท
การทิ้งเด็ก มีการรายงานสาเหตุจากสำนักวิชาการ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎรโดยณิชชา บูรณสิงห์,2558 ว่า จาก ท้องไม่พร้อม ส่วนใหญ่เป็นวัยรุ่น ความยากจน มีความเครียดรุนแรง ไม่มีการสื่อสารในครอบครัว คิดว่าท้องแล้วจะสามารถเลี้ยงลูกได้แต่ต่อมาไม่พร้อม ไม่กล้าเผชิญปัญหา ไม่รู้ว่ามีแหล่งช่วยเหลือจากภาครัฐและเอกชน
สำหรับวัยรุ่นที่ท้องหรือแฟนคงต้องถามตัวเองว่ามีความพร้อมที่จะเป็นแม่หรือพ่อที่ดีได้หรือไม่ ซึ่งควรมีคุณสมบัติ 2 ประการคือ 1. ให้กำเนิดลูก 2. สามารถให้ความเอาใจใส่ เลี้ยงดูลูกได้อย่างดี รับผิดชอบให้การปกป้อง สอนลูกให้เป็น ดีมีคุณภาพ ให้การศึกษาที่ดีกับลูก
พ่อแม่ที่มีลูกสาววัยรุ่นอาจต้องทำใจให้หนักแน่นเป็นที่พึ่ง รับฟัง ร่วมกันช่วยหาทางออกที่เหมาะสมให้ลูกที่ท้องไม่พร้อม ดังธรรมะบรรยายของท่านพระเมธีวชิโรดม หรือ ว.วชิรเมธี เรื่อง ศิลปของความเป็นแม่ ตอนหนึ่งว่า พระพุทธเจ้าให้ความสำคัญต่อการเป็นพ่อแม่มาก โดยเรียกพ่อแม่ว่าเป็นพระพรหมของลูก ที่ต้องมีคุณธรรมของพรหมวิหาร 4 ได้แก่
- เมตตา ให้ความรักความใส่ใจ ความเป็นห่วงลูก
- กรุณา มีความพร้อมที่จะช่วยเหลือเกื้อกูลลูก
- มุทิตา ให้กำลังใจลูกและคอยช่วยเหลือ
- อุเบกขา ถ้าลูกทำผิด พ่อแม่จะต้องเป็นกลางปล่อยให้กรรมทำงาน
ถ้าพ่อแม่เป็นได้ 4 ข้อนี้ ลูกจะกล้าปรึกษาและเชื่อมั่นพ่อแม่
การโทรปรึกษาสายท้องไม่พร้อม 1663 หรือ ศูนย์ช่วยเหลือสังคมสายด่วน 1300 จะเหมาะสำหรับผู้หญิงที่ยังไม่กล้าเปิดเผยตัวเอง ข้อดีคือ ผู้ให้การปรึกษาจะช่วยประสานแหล่งบริการในจังหวัดพื้นที่ให้ก่อน เช่น บ้านพักเด็กและครอบครัว ข้อมูลเพิ่มเติม : https://bit.ly/3jxRcyv ทำให้ลดความกังวลใจ และได้รับรู้แนวทางช่วยเหลือสวัสดิการต่าง ๆ หรือปรึกษาเว็บไซต์ rsathai.org , lovecarestation.com หรือไปปรึกษาที่ ศูนย์พึ่งได้ OSCC , คลินิกวัยรุ่น ของโรงพยาบาลชุมชนหรือจังหวัด
สังคมที่เปลี่ยนทัศนคติเป็นบวก จะช่วยเสริมสร้างพลังบวกให้ผู้หญิงเลือกทางออกที่ดีที่สุด ที่ไม่ทำร้ายตัวเองและลูกมากเกินไป มาช่วยกันมอบกำลังใจให้ผู้หญิงท้องไม่พร้อม การมีกำลังใจเท่านั้นจึงจะช่วยให้พวกเธอสู้ต่อไป
ลุงหมอเรืองกิตติ์
พลิกมุมคิด แม่ใจ…ทิ้งทารกแรกเกิด
เรื่องโดย นพ.เรืองกิตติ์ ศิริกาญจนกูล ผู้ประสานงานเครือข่ายอาสา RSA
อ่านตอนแรก : https://rsathai.org/contents/17203