เรื่องเล่าจากหมอให้บริการยุติการตั้งครรภ์ (ทำแท้ง)

ตอน เส้นทางการดูแลคนไข้ท้องไม่พร้อม 1 คน

ในยุคโรคโควิด-19 ระบาด หลายคน หลายอาชีพก็ทำงานจากบ้านได้ หมอหลายแผนกก็ลดจำนวนการตรวจคนไข้ลง ตรวจเฉพาะเคสที่มีอาการเร่งด่วน ผ่าตัดเฉพาะเคสที่มีความเร่งด่วน ดูเหมือนทุกๆ คนจะสบายขึ้น แต่พวกเรา เครือข่าย RSA ในฐานะที่เป็นทีมดูแลผู้หญิงที่ท้องไม่พร้อม ก็ยังต้องทำงานเหมือนเดิม รับคนไข้เท่าเดิม ให้บริการยุติการตั้งครรภ์จำนวนเคสต่อวันเท่าเดิม เคสใหม่ก็เพิ่มขึ้นในอัตราเท่าๆ เดิม และมีแนวโน้มจะเพิ่มขึ้นด้วย

เรื่องราวที่ท่านจะได้อ่านต่อไปนี้ จุดประสงค์ไม่ได้ต้องการเรียกร้องความสนใจ ไม่ต้องการให้ใครรู้ว่าพวกเราเหนื่อยกัน แต่สิ่งที่อยากจะบอกทุกท่านคือ ในสถานการณ์โรคระบาด อัตราการท้องไม่พร้อมก็ไม่ได้ลดลง และมีแนวโน้มจะเพิ่มขึ้น

เพราะคนอยู่บ้านกันมากขึ้น มีเพศสัมพันธ์กันมากขึ้น โดยที่ไม่ได้ป้องกัน คนส่วนใหญ่ไม่ได้คำนึงถึงเรื่องการตั้งครรภ์ไม่พร้อม และเรื่องการคุมกำเนิด แม้แต่หน่วยงานของรัฐเอง ก็ไม่ได้เน้นย้ำประเด็นนี้เท่าไหร่ จึงอยากให้ทุกท่านที่ได้อ่านช่วยกันตระหนักถึงการคุมกำเนิด และอยากขอความกรุณาช่วยแชร์ให้กับผู้หญิงทุกคนที่ท่านรู้จัก เพื่อเป็นการช่วยเหลือพวกเขา ช่วยเหลือพวกเรา ลดจำนวนผู้หญิงที่ท้องไม่พร้อมในอนาคตครับ

กว่าจะเปิดให้การดูแลผู้หญิงที่ต้ังครรภ์ไม่พร้อมหนึ่งคน รู้มั้ยครับว่ามันยากเย็นแสนเข็ญขนาดไหน

แพทยสภาและกระทรวงสาธารณสุข รวมถึงกฎหมายประเทศไทย ได้มีกฎระเบียบเกี่ยวกับเรื่องนี้ชัดเจน สามารถให้แพทย์ทำการช่วยเหลือรักษาคนไข้กลุ่มนี้ได้ถ้ามีข้อบ่งชี้ แต่สังคมการแพทย์ของคนไทยก็ยังปิดกั้น แม้หน่วยงานของรัฐจะไฟเขียว

จุดเริ่มต้นของแต่ละที่ไม่เหมือนกัน แต่จะต้องเริ่มด้วยมีบุคคลหนึ่งเห็นความสำคัญของการตั้งครรภ์ที่ไม่พร้อม
ใครก็ได้ในโรงพยาบาล ขั้นตอนต่อไปก็ต้องหาทีม ในทีมงานหนึ่ง ก็ต้องประกอบไปด้วย

คุณแพทย์คนที่ 1 คุณแพทย์คนที่ 2 คุณพยาบาล คุณผู้ช่วยพยาบาล คุณนักสังคมสงเคราะห์ และคุณเจ้าหน้าที่

เชื่อว่า แต่ละโรงพยาบาลจะต้องมีคนที่สนใจงานด้านนี้ แต่ความยากอยู่ที่การรวมทีม มันยากจนทีมงานของผม อยู่กันคนละโรงพยาบาลคนละจังหวัด

คุณเชื่อไหมว่า การที่ผู้หญิงตั้งครรภ์ไม่พร้อม 1 คน กว่าจะได้รับการช่วยเหลือให้ได้รับการยุติการตั้งครรภ์นั้น
ต้องเดินทางข้ามจังหวัด เพียงเพราะระบบสาธารณสุขของจังหวัดนั้นๆ ไม่พร้อมที่จะให้การช่วยเหลือผู้หญิงกลุ่มนี้

บางรพ. คุณพยาบาลเป็นจุดเริ่มต้น ก็ต้องหาทางชักชวนคุณหมอในรพ.ให้ร่วมทีม บางรพ.คุณหมอเป็นจุดเริ่มต้น ก็ต้องหาทางชักชวนคุณพยาบาลให้ร่วมทีม ผ่านขั้นตอนการรวมทีมได้ ก็ต้องเดินหน้าหาผู้บริหาร ฝ่าฟันกับกระแสต่อต้าน บางรพ. ผู้บริหารสั่งการลงมาได้ บางรพ. ผู้บริหารใจไม่กล้าพอ ผมเชื่อว่าทุกที่ทุกรพ. มีคนเห็นความสำคัญของปัญหานี้ แต่หลายๆ ที่กลัวเสียงวิพากษ์วิจารณ์ของคนในรพ.

เลิกกลัวกันเถอะครับ เราทำสิ่งที่ถูกต้อง เพื่อประโยชน์ของคนไข้ ผมว่าการช่วยชีวิตคน มันสำคัญกว่าการมีเพื่อน หากเพื่อนที่เรามี ขัดขวางการช่วยเหลือคนอื่น เราจะมีเพื่อนไปทำไม

ต่อไปเป็นขั้นตอนการเข้ารับบริการ เริ่มจาก

1. ผู้หญิงหนึ่งคน ท้องไม่พร้อม อยู่จังหวัดใดไม่รู้ ติดต่อ 1663
   
2. ได้รับคำแนะนำทางเลือก และให้ตัดสินใจ
   
3. เข้ารับการประเมินโดยคุณแพทย์คนที่ 1 ณ รพ.แห่งหนึ่ง ในจังหวัดหนึ่ง อาจจะเป็นจังหวัดเดียวกันกับที่คนไข้อยู่ หรือจังหวัดที่ใกล้ที่สุด
   
4. รอคิว (เชื่อมั้ยครับ ว่าคิวยาวมาก)
   
5. เข้ารับการประเมินและยุติการตั้งครรภ์โดยคุณแพทย์คนที่ 2 ที่รพ.อีกแห่งหนึ่ง ในอีกจังหวัดหนึ่ง โดยมากมักจะต้องข้ามจังหวัด
   
6. หลังจากนั้นเดินทางกลับบ้าน

ทุกขั้นตอน คนไข้ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการเดินทาง เสียเวลา เหนื่อย เพราะระบบสาธารณสุขของเราไม่พร้อมที่ช่วยเหลือคนไข้กลุ่มนี้ ความพร้อมที่พูดถึง ไม่ใช่ด้านอุปกรณ์ แต่เป็นความพร้อมด้านจิตใจ และความมุ่งมั่นที่จะช่วยเหลือผู้หญิงท้องไม่พร้อม ติดอยู่กับคำว่าบาป

แต่หารู้ไม่ว่า ผู้หญิงที่ท้องไม่พร้อม แม้ไม่มีบริการของรัฐ เขาก็เดินหาบริการเถื่อน หากบริการเถื่อนดีจริง ตัวผมเองก็คงไม่อยากจะไปยุ่ง แต่หลายครั้งมาก ที่บริการเถื่อนทำร้ายผู้หญิง มากกว่าการช่วยเหลือ

ทำร้ายด้วยการ เก็บเงินค่าบริการเป็นหมื่น
ทำร้ายด้วยการ ยุติการตั้งครรภ์โดยวิธีที่ไม่ปลอดภัย ติดเชื้อ ตกเลือด และเสียชีวิต
ทำร้ายด้วยการ ยุติการตั้งครรภ์ แล้วไม่มีระบบการติดตามที่ดี สุดท้ายยุติไม่สำเร็จ คนไข้ก็ยังท้องต่ออยู่ดี

การให้บริการยุติการตั้งครรภ์ แท้จริงแล้วไม่ได้สนับสนุนให้คนท้องกันง่ายขึ้น แต่จุดประสงค์หลัก เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากการทำแท้งเถื่อน และเป็นทางออกให้กับผู้หญิงที่ท้องไม่พร้อม ให้รู้ว่ามีทางเลือกอื่น นอกจากการทำแท้ง

ทุกท่านที่ได้อ่านบทความ สามารถช่วยเป็นส่วนหนึ่งของทีมได้ง่ายๆ เพียงแค่ทำให้ผู้หญิงที่ท่านรู้จัก ทุกคน
ได้รู้จัก 1663 ช่วยกันแชร์นะครับ การรู้จัก 1663 สามารถชีวิตของคนอีกหลายคน ได้อย่างคาดไม่ถึง

#มีเพศสัมพันธ์ครั้งเดียวก็ท้องได้
#ปล่อยท้องเมื่อพร้อม
#ถ้าไม่พร้อมต้องคุม
#ท้องไม่พร้อมติดต่อ1663

เรื่องโดย นพ.กษมพล ชวนะชิต โรงพยาบาลค่ายวชิราวุธ นครศรีธรรมราช