เรื่องเล่าจาก RSA

สมัยเด็กๆ ก็ไม่ได้รับการปลูกฝังเกี่ยวกับเรื่องการทำแท้งมาแต่อย่างใด ถ้านึกย้อนไปในความรู้สึก เหมือนจะเป็นการทำบาปที่ทำลายชีวิตเด็กที่กำลังจะเกิดมา แต่ก็ไม่ได้คิดอะไรมากมายที่จะต้องต่อต้าน หรือสนับสนุน เมื่อโตขึ้นมาได้มีการได้เรียนเป็นหมอ เรียนในโรงเรียนแพทย์แห่งหนึ่งที่ไม่มีการยุติการตั้งครรภ์ให้กับหญิงที่ไม่พร้อม ขณะเรียนก็มีโอกาสได้เจอคนไข้กลุ่มนี้เรื่อยๆ ในฐานะที่เป็นหมอก็คงต้องทำตัวเป็นกลางให้คำแนะนำทางเลือก ได้แก่ ตั้งครรภ์ต่อ หรือ ยุติการตั้งครรภ์ การแนะนำให้ตั้งครรภ์ต่อ ก็คงพูดได้แต่หลักการเอาเข้าจริงๆ ก็ไม่มีที่ไหนที่จะดูแลหญิงตั้งครรภ์คนนั้นไปตลอดชีวิต ปัญหาของเขาคือ ความไม่พร้อม ไม่ว่าจะเป็นทางครอบครัว ทางด้านการเงิน และอื่นๆ อีกมากมาย ถามจริงๆ มีองค์กรไหนที่ดูแลเขาไปตลอดชีวิตมั้ย?...

เมื่อปลายปี 2564 มีเด็กนักเรียนต่างจังหวัด อายุ 16 ปี กำลังจะถูกตั้งข้อหาว่าฆ่าลูก เด็กสั่งยาทางเน็ตอ้างว่าท้องผูกแล้วคลอดลูกในห้องน้ำของโรงเรียนตั้งแต่ 8 โมงเช้า กว่าเด็กจะยอมรับว่าคลอดลูกก็เย็นแล้ว 18.30 น. ครูถึงพบเด็กทารกใส่ถุงดำในถังขยะ ข้างห้องน้ำโรงเรียน ทารกหนัก 2.8 กิโลกรัม เสียชีวิตแล้ว มีมดตอมเต็มตัว แพทย์ตรวจพบมีรอยถูกของแหลมแทงที่บริเวณคอ ตำรวจสันนิษฐานว่า แม่ใช้ไม้แหลมแทง น่าเสียดายอนาคตของนักเรียน...

เช้าวันหนึ่ง ข้าพเจ้าได้รับเคสส่งปรึกษาจากหอผู้ป่วยนรีเวชกรรมว่า มีแม่วัยรุ่นมาด้วยเลือดออกทางช่องคลอด เมื่อได้คุยจึงพบว่า เอิงเอย (นามสมมติ) อายุ 18 ปี ประสบปัญหาตั้งครรภ์ไม่พร้อม เธอไม่ได้มาโรงพยาบาลกับญาติ แต่มาพร้อมกับผู้คุมของราชทัณฑ์ ! ใช่ค่ะ เธอเป็นผู้ต้องหาที่โดนจับในคดียาเสพติด และใช้สารเสพติดก็เพียงเพื่อต้องการทำให้ตนเองแท้ง…ในระหว่างการควบคุมตัว เธอปวดท้อง และมีเลือดออกทางช่องคลอด จึงถูกนำตัวมารับการรักษา หลังรับการตรวจรักษา ครรภ์ของเธอยังปกติดี ไม่มีภาวะแท้ง...

นักสังคมสงเคราะห์ RSA ได้รับการประสานจากสายด่วน 1663 ว่ามีหญิงตั้งครรภ์ไม่พร้อมในจังหวัด อายุครรภ์ก็ราว 20 สัปดาห์ ไม่เคยฝากครรภ์ ไม่ต้องการเปิดเผยการตั้งครรภ์ให้ครอบครัวและสังคมทราบ จึงโทรนัดให้มาอัลตร้าซาวด์ที่โรงพยาบาล และให้การปรึกษาทางเลือก เพื่อส่งต่อเครือข่าย RSA ได้อย่างเหมาะสมกับอายุครรภ์ของผู้ป่วย  29 สัปดาห์ 4 วัน นั่นคืออายุครรภ์ในวันที่มาตรวจ ทางเลือกจึงมีแค่ท้องต่อ เพราะไม่สามารถที่จะยุติการตั้งครรภ์ได้แล้ว จึงต้องประเมินศักยภาพว่าจะเลี้ยงดูลูกได้ไหม ประเมินสภาพครอบครัว เศรษฐกิจและสังคม...

เนื่องจากหมอเป็นสูตินรีแพทย์ คือ หมอที่ดูแลสุขภาพผู้หญิงและคนท้อง ก็จะมีคนมาปรึกษาเกี่ยวกับประจำเดือนขาด กังวลว่าจะตั้งครรภ์เป็นประจำ ครั้งนี้เป็นครั้งแรกที่มีวัยรุ่นมาปรึกษาประเด็นที่จะเล่าให้ฟังต่อไปนี้ คนไข้ผู้หญิง อายุ 17 ปี : "หมอคะ นู๋เพิ่งมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรกใช้ถุงยางถูกวิธี คือ สอดไปได้แค่ตรงหัวของอวัยวะเพศชายของแฟน นู๋มีเลือดออกแค่นิดเดียว ประมาณหยดเดียวได้ คือ สอดได้ไม่หมด แล้วแฟนออกมาหลั่งนอก มันจะมีโอกาสท้องมากน้อยแค่ไหน ควรกินยาคุมฉุกเฉินมั้ย มีตกขาวหลังเสร็จ" ถ้ามองในฐานะหมอ มองด้านวิชาการ มองด้านสุขภาพ...

ไก่ (นามสมมุติ) แม่เลี้ยงเดี่ยวอายุ 38 ปี เธอมีลูกสามคน อายุ 6 12 และ 14 ปี อยู่ที่อีสาน ไก่มาทำงานที่กรุงเทพฯ เพื่อส่งเงินให้ลูกโดยฝากลูกไว้ที่ยาย เกิดโควิด19 ระบาดเมื่อต้นปี 2563 จึงต้องกลับบ้านเกิด ทำอาชีพรับจ้างทำไร่รายวันเพื่อหาเงินเลี้ยงลูก  ไก่ได้คบหากับคนที่รับจ้างทำไร่ด้วยกันเป็นแฟน  คิดหวังจะพึ่งพาช่วยค่าใช้จ่ายครอบครัวเธอได้บ้าง ไก่ท้องกับแฟนคนนี้ทั้งๆ ที่กินยาคุมกำเนิดจึงได้บอกแฟนไป แต่พูดคุยกันหลายครั้งผู้ชายก็ไม่ได้แสดงความรับผิดชอบใดๆ...

๒๐ ม.ค. ๖๔ เนื่องจากขณะนี้กำลังมีการพิจารณาแก้ไขกฎหมายเกี่ยวกับการทำแท้งเพื่อให้เกิดความปลอดภัยต่อหญิงที่ท้องไม่พร้อม ผมขอเผยแพร่บทความที่เขียนขึ้นจากประสบการณ์ในการเป็นสูติแพทย์เพื่อให้ทุกคนได้เข้าใจและเห็นใจหญิงที่มีความทุกข์จากการตั้งครรภ์ไม่พร้อมทุกคน 60. Humanized health care (การดูแลคนไข้ด้วยหัวใจบนพื้นฐานความรู้)โดย นพ.พิษณุ ขันติพงษ์วันก่อนผมมีโอกาสเป็นวิทยากรในการอบรมปฏิบัติการ แพทย์และพยาบาลเรื่อง "การดูแลวัยรุ่นและสตรีท้องไม่พร้อมเพื่อป้องกันการแท้งที่ไม่ปลอดภัย" จัดโดย มูลนิธิเพื่อสุขภาพและสิทธิอนามัยเจริญพันธุ์ของสตรี(แห่งประเทศไทย)ร่วมกับ ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย ในหัวข้อ"จริยธรรมวิชาชีพ กับการแท้งที่ปลอดภัย"ผมต้องขอชื่นชม ศ.เกียรติคุณ นพ.กำแหง จาตุรจินดา ผู้ก่อตั้งและประธานมูลนิธิฯ ที่พยายามสร้างความเข้าใจให้คนในสังคมไทยทราบข้อเท็จจริง และยอมรับความเป็นจริงเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในบ้านเราเป็นเวลานานกว่าสิบปีแล้ว...

เราเป็นบุคลากรของโรงพยาบาลท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี ที่โรงพยาบาลมีผู้หญิงท้องไม่พร้อมเข้ามาขอรับบริการยุติการตั้งครรภ์โดยตรง หรือ มาขอรับการปรึกษาที่ศูนย์พึ่งได้ ซึ่งมีการทำงานเพื่อช่วยเหลือผู้หญิงที่ประสบปัญหาท้องไม่พร้อม แม้ว่าโรงพยาบาลเราไม่มีบริการยุติการตั้งครรภ์ แต่สิ่งที่เราช่วยได้คือ การคัดกรอง ซักประวัติ ให้การปรึกษาทางเลือก ส่งพบแพทย์ตรวจอัลตราซาวด์ดูอายุครรภ์* ก่อนประสานไปรับบริการยุติการตั้งครรภ์ โดยแนวทางการส่งต่อ คือ ถ้าเป็นเคสวัยรุ่นอายุน้อยกว่า 20 ปี และอายุครรภ์ไม่เกิน 12 สัปดาห์ จะประสานไปยัง รพ. เครือข่ายในจังหวัดจันทบุรีที่มีบริการยุติการตั้งครรภ์หากเป็นเคสที่ไม่เข้าเงื่อนไขดังกล่าว...

สถานการณ์โควิด-19 ในประเทศไทย อาจเป็นของขวัญสำหรับคนที่ไม่ต้องทำงาน พักการงาน ได้อยู่บ้านกับครอบครัวยาวนานหลายเดือน ก็ไม่เดือดร้อนด้านการเงิน คนที่ต้อง Work from Home อาจจะเครียด แต่ก็ยังได้รับเงินเดือน มีกินมีใช้ แต่สำหรับคนอีกกลุ่มหนึ่งของประเทศไทย โควิดไม่สามารถเป็นของขวัญให้กับชีวิตพวกเขาได้ เพราะ... ถูกพักงานแบบไม่มีค่าจ้างถูกไล่ออกจากงาน ตกงาน ไปหางานใหม่ก็ไม่มีใครจ้างไม่มีรายได้เข้ามา ในขณะที่ยังต้องกินต้องใช้ชีวิตผ่านไปแต่ละวันอย่างยากลำบากไม่มีทางออก ไม่มีวิธีการจัดการกับความเครียด ไม่มีใครใกล้ตัวให้เอ่ยปากขอความช่วยเหลือ สุดท้าย เครียด ซึมเศร้า ฆ่าตัวตาย  คนกลุ่มนี้ไม่ได้ยอมแพ้ ไม่ได้อ่อนแอ ไม่ได้ไม่สู้ จะให้เขาไปสู้กับอะไร ในเมื่อสภาพเศรษฐกิจ...

“พลอย” นั่งนิ่ง มองดูชุดตรวจครรภ์ที่แสดงผลชัดเจน เธอกำลังตั้งครรภ์ ความคิดมากมายประดังเข้ามา เธอไม่รู้ว่าควรทำอย่างไร เธอยังเรียนไม่จบ ยังไม่มีรายได้ และยังไม่แน่ใจว่าจะเลี้ยงลูกได้หรือไม่ เธอกังวลว่าจะต้องรับผิดชอบชีวิตอีกหนึ่งชีวิต แต่ในขณะเดียวกันก็รู้สึกว่า เธออาจจะยังมีทางเลือก พลอยเริ่มหาข้อมูลและขอคำปรึกษาจากแหล่งที่เชื่อถือได้ และเธอพบว่า เธอสามารถขอคำปรึกษาเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ การยุติการตั้งครรภ์ และการวางแผนอนาคตได้ มีหน่วยงานที่ช่วยสนับสนุนด้านค่าใช้จ่าย และสิทธิ์ในการฝากครรภ์ฟรี    แม้ว่าเธอจะยังไม่พร้อม แต่เธอรู้แล้วว่า เธอไม่ได้อยู่เพียงลำพัง และมีหลายทางเลือกที่ช่วยให้เธอสามารถเดินหน้าต่อไปได้ หากคุณหรือใครที่กำลังอยู่ในสถานการณ์เช่นนี้ บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจว่าคุณมีทางเลือก และสามารถขอความช่วยเหลือจากแหล่งสนับสนุนที่เข้าถึงได้ ต้องการคำปรึกษาเพิ่มเติม ติดต่อเราได้ที่นี่ RSA Online...