เรื่องเล่าจาก RSA

ไก่ (นามสมมุติ) แม่เลี้ยงเดี่ยวอายุ 38 ปี เธอมีลูกสามคน อายุ 6 12 และ 14 ปี อยู่ที่อีสาน ไก่มาทำงานที่กรุงเทพฯ เพื่อส่งเงินให้ลูกโดยฝากลูกไว้ที่ยาย เกิดโควิด19 ระบาดเมื่อต้นปี 2563 จึงต้องกลับบ้านเกิด ทำอาชีพรับจ้างทำไร่รายวันเพื่อหาเงินเลี้ยงลูก  ไก่ได้คบหากับคนที่รับจ้างทำไร่ด้วยกันเป็นแฟน  คิดหวังจะพึ่งพาช่วยค่าใช้จ่ายครอบครัวเธอได้บ้าง ไก่ท้องกับแฟนคนนี้ทั้งๆ ที่กินยาคุมกำเนิดจึงได้บอกแฟนไป แต่พูดคุยกันหลายครั้งผู้ชายก็ไม่ได้แสดงความรับผิดชอบใดๆ...

หญิงตั้งครรภ์อายุ 38 ปี เธอทำงานเป็นผู้ช่วยแพทย์แผนไทยในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพแห่งหนึ่งในอำเภอของผมเอง เธอตั้งครรภ์พร้อมด้วยภาวะเบาหวาน จึงใส่ใจในการฝากครรภ์เป็นอย่างดี ฝากท้องในโรงพยาบาลและฝากพิเศษในคลินิกเอกชน เมื่อตั้งครรภ์ได้ 20 สัปดาห์ แพทย์ในโรงพยาบาลอัลตร้าซาวด์และพบว่าลูกน้ำหนักน้อย จึงให้ยาบำรุง และนัดครั้งต่อไปให้เธอไปพบแพทย์ที่คลินิกเลย เพื่อการดูแลรักษาต่อเนื่องที่ดี  จนกระทั่งในวันที่ 3 ธันวาคม 63 แพทย์ได้อัลตร้าซาวด์ พบว่า ลูกของเธอพิการ มือไม่ครบนิ้ว ไม่พบขา ไม่มีก้น จึงแนะนำให้รีบไปโรงพยาบาลศูนย์ฯ...

ตอน เส้นทางการดูแลคนไข้ท้องไม่พร้อม 1 คนในยุคโรคโควิด-19 ระบาด หลายคน หลายอาชีพก็ทำงานจากบ้านได้ หมอหลายแผนกก็ลดจำนวนการตรวจคนไข้ลง ตรวจเฉพาะเคสที่มีอาการเร่งด่วน ผ่าตัดเฉพาะเคสที่มีความเร่งด่วน ดูเหมือนทุกๆ คนจะสบายขึ้น แต่พวกเรา เครือข่าย RSA ในฐานะที่เป็นทีมดูแลผู้หญิงที่ท้องไม่พร้อม ก็ยังต้องทำงานเหมือนเดิม รับคนไข้เท่าเดิม ให้บริการยุติการตั้งครรภ์จำนวนเคสต่อวันเท่าเดิม เคสใหม่ก็เพิ่มขึ้นในอัตราเท่าๆ เดิม และมีแนวโน้มจะเพิ่มขึ้นด้วยเรื่องราวที่ท่านจะได้อ่านต่อไปนี้ จุดประสงค์ไม่ได้ต้องการเรียกร้องความสนใจ ไม่ต้องการให้ใครรู้ว่าพวกเราเหนื่อยกัน...

“.... คุณครูสั่งให้เขียน เรียงความเรื่องแม่ฉัน บอกให้ส่งให้ทันวันพรุ่งนี้ มันยากจังทำไม่ไหว หนูแม่ไม่มี แล้วจะเขียนให้ดียังไงเป็นห่วงก็ไม่รู้ ดูแลก็ไม่คุ้น กอดแม่อุ่นจริง ๆ มันจริงไหม พร้อมหน้ากันทานอาหาร เคยมีแค่ฝันไป ไม่มีเพลงกล่อมใด ไม่มีห่มผ้าไม่เคยอุ่นเลย กอดหมอนไม่เคยอุ่นใจ นอนหลับไปอย่างเดียวดายทุกที ไม่มีอะไรจะเขียน ให้ครูได้อ่านพรุ่งนี้ บนหน้ากระดาษก็เลอะน้ำตาถ้าแม่ฟังอยู่ ไม่ว่าแม่อยู่ไหน ไม่ว่าแม่เป็นใคร ช่วยส่งรักกลับมา ถ้าแม่ฟังอยู่ คิดถึงหนูหน่อยหนา หนูขอสัญญาว่าหนูจะเป็นเด็กดี  .......

ตอน ความไม่พร้อม ในหนึ่งวัน มีผู้หญิงที่รู้ว่าตนเองท้องแบบ "ไม่พร้อม" หลายคนในประเทศไทย คุณผู้อ่านทราบไหมว่า "ไม่พร้อม" คืออะไร ผมเชื่อว่าหลายคนยังโลกสวยคิดว่า "ไม่พร้อม" ไม่มีจริงในโลก หลายคนรู้ว่า "ไม่พร้อม" มีจริง แต่ก็ไม่โอเคกับทางออกด้วยการยุติการตั้งครรภ์ เพราะคิดว่า มีทางออกอื่นที่ดีกว่านี้ ท้องแบบ "ไม่พร้อม" เป็นคำกว้าง ๆ ครับ เป็นคำพูดที่กว้างจริง ๆ กว้างมวาก!!!...

หญิงท้องไม่พร้อมที่มารับการปรึกษา ณ โรงพยาบาล น้อยมากที่จะมากับสามี วันที่ทุกข์ประดังหน้าเข้ามา ก็ไม่กล้าร่วมเผชิญ ผู้ที่บอกจะร่วมทุกข์ ร่วมสุข ในวันที่ความรักหอมหวาน กลับหนีหาย ในวันที่รักจืดจาง หรือจริง ๆ แล้ว เขารักเพียงตัวเอง รักในความสุขที่เขาได้รับเพียงเท่านั้น หาก ร่วมรัก แต่ ไม่ร่วมรับผิดชอบ ก็คงไม่จำเป็นที่จะต้องมีคน ๆ นั้นไว้ในชีวิตอีกต่อไปในบางรายที่ผู้ชายมาด้วย มักก้มหน้าก้มตา ไม่พูดไม่จา บ้างมาส่งแล้วจากไป รอฟังคำตอบที่บ้าน บ้างรออยู่ที่ไหนสักที่ของโรงพยาบาล หนักหนาไปกว่านั้นคือ ไปจัดการปัญหามาให้เสร็จเรียบร้อยนะ ท้องเอง ก็จัดการเอาเอง...

ตอน การคุมกำเนิดไม่ใช่เรื่องของผู้ชาย แต่เป็นเรื่องของผู้หญิงชัด ๆ อ่านหัวข้อเรื่องแล้วเหมือนเป็นการปัดความรับผิดชอบให้ฝ่ายคุณผู้หญิงทุกคนนะครับ แต่ลองอ่านบทสนทนาด้านล่างนี้ก่อนครับ (ขอตัดบทมาตรงที่สำคัญเลยนะครับ)หมอ : ไม่ทราบครั้งนี้ทำไมถึงท้องครับหญิงตั้งครรภ์ไม่พร้อม : บอกให้ผู้ชายใส่ถุงยางค่ะ แต่ผู้ชายเค้าไม่ใส่หมอ : แล้วไม่กลัวท้องหรอครับหญิงตั้งครรภ์ไม่พร้อม : เค้าบอกเค้าคุมเองได้ หมอให้บริการยุติการตั้งครรภ์กับผู้หญิงที่ท้องไม่พร้อม ทุกช่วงอายุ ที่ได้รับการประเมินและเข้าเกณฑ์ของกฎหมายและแพทยสภา สัปดาห์ละ 6 คน ตามกำลังความสามารถของทีมงาน และโรงพยาบาล หมอถามคนไข้ทุกคน ว่าสาเหตุการท้องไม่พร้อมในครั้งนี้เกิดจากอะไร...

เรื่องผิดพลาด เป็นเรื่องธรรมดาของชีวิต ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น ความเข้าใจและการยอมรับความรู้สึกของกันและกันของคนในครอบครัวถือว่าสำคัญที่สุด เด็กวัยรุ่นท้องไม่พร้อม มักจะเดินก้มหน้ามารับคำปรึกษา พร้อมผู้ปกครองที่มีสีหน้าแววตาเคร่งเครียด การให้คำปรึกษา/บำบัดครอบครัว ก็เพื่อให้เด็กและครอบครัว ยอมรับกับสิ่งที่เกิดขึ้นอย่างเข้าใจ เห็นถึงสาเหตุที่แท้จริงของปัญหา เสริมศักยภาพเด็กและครอบครัวเพื่อให้สามารถกลับไปตั้งหลัก และร่วมเผชิญปัญหาไปด้วยกันได้ บทเรียนชีวิตเรื่องนี้ทำให้เด็กรู้สึกผิดต่อตัวเองและครอบครัว โดยไม่ต้องไปซ้ำเติมด้วยถ้อยคำรุนแรง การหล่อหลอมความรู้สึกเด็กขึ้นมาใหม่ ด้วยการสร้างความรักความเข้าใจ ไม่ได้หมายความว่าสิ่งที่เขาทำนั้นถูกต้อง แผลในใจนี้ติดตัวเด็กไปอีกนาน แต่พลังความรักความเข้าใจใหม่ จะเป็นเกราะป้องกันให้เด็กแกร่งขึ้นเมื่อต้องเผชิญปัญหาต่อไปในวันข้างหน้า เด็กจะมีทักษะในการจัดการกับปัญหาได้ดีกว่าเดิม หากเราผลักไสลูกออกจากบ้าน ประตูบานไหนจะเปิดรับลูกของเราไม่มีใครทราบ อ้อมกอดที่สวมกอดลูกแทนเราอาจไม่ปลอดภัย อย่าปล่อยให้เด็กต้องไปเผชิญกับปัญหาตามลำพังอย่างไม่รู้ผิดถูก   เมื่อเกิดเหตุการณ์ท้องไม่พร้อมขึ้นในครอบครัว ควรใช้โอกาสนี้ในการสอนลูกใหม่ และกลับมาทบทวนตัวเอง ว่าเราบกพร่องในบทบาทพ่อแม่อย่างไรบ้าง เมื่อพลั้งพลาด กอดก่อนสอนทีหลัง ยังใช้ได้เสมอมา  การประสบปัญหาว่าแย่แล้ว การไม่มีคนอยู่ข้างๆ...

ณ คลินิกวัยรุ่น ญ สาว 14 ปี : ของเราเป็นตัว เห็นหัวแล้ว ญ สาว 15 ปี : ของเรายังเป็นก้อน ๆ อยู่เลย บทสนทนาของแม่วัยรุ่นที่กำลังพูดถึงลูกในท้อง เด็กสาวที่กำลังจะเป็นแม่คนในวัยสิบกว่า ๆ สองคนนี้ ต้องออกจากโรงเรียนกะทันหันเพราะตั้งครรภ์ ............................................................................................ ส่วนมากวัยรุ่นที่ตั้งครรภ์ แม้โรงเรียนจะอนุญาตให้เรียนต่อได้ แต่เด็กก็ค่อย ๆ เอาตัวเองออกจากโรงเรียนในระบบ ด้วยความอายที่ต้องอุ้มท้องไปนั่งเรียน อายที่ต้องตอบคำถาม...

เมื่ออ่านเรื่องราวย่อๆ ของเคสแต่ละวัน ด้วยทัศนคติก็เข้าใจ สงสาร การเดินทางที่ระยะทางเกือบ 3 ชั่วโมงกว่าจะได้เข้ากระบวนการ เช้ามืดเคสก็โทรแจ้งว่าถึงที่หมายแล้วค่ะ รายงานตัวก็ได้แนะนำไปจะต้องทำอะไรอีกครั้ง และเมื่อได้เจอกับเคสก็ทักทายกันธรรมดาของเจ้าของบ้าน เริ่มเข้ากระบวนการ เคสจะเป็นคิวที่ 2 ก็เดินเข้ามาในห้องส่วนตัว เรายิ้มให้กันผ่านแมส คำถามแรก มากับใครวันนี้ เคสก็อึ้งไปสักครู่ ตอบว่าน้องชาย ก็ไม่เป็นไรมีญาติมาเป็นเพื่อน แต่น้องได้ผ่านกระบวนการให้การปรึกษาทางเลือกมาอย่างดีมากกับดีกรีพี่พยาบาลคนนี้ไว้วางใจได้ รอบด้านมององค์รวม กาย  จิต สังคม เบื้องหลังและทางที่จะก้าวไปข้างหน้า เข้าสู่กระบวนการ คิดว่าคงไม่ต้องลงรายละเอียดมาก เพราะกระบวนการเรียบร้อยมาทุกอย่างเพียงแต่มารับลายเซ็นแพทย์คนที่ 1 ทบทวนบริการที่จะไปต่อ คือต้องเดินทางไปยุติการตั้งครรภ์อีกโรงพยาบาลประมาณอีก 30 กิโลเมตรก็บอกว่าไม่พร้อมจริงๆ ด้วยสีหน้าและน้ำตาเริ่มซึม อายุ 38 ปี ตั้งครรภ์ที่ 4 มีลูก 3 คน...